Geen ruimte meer voor nieuwbouw in Oegstgeest: 'We raken de bovengrens'

Oegstgeest is af. Als de nieuwe woonwijk Nieuw-Rhijngeest Zuid over een aantal jaar is gebouwd en het aantal inwoners tot ruim boven de 25.000 is gestegen, is er geen ruimte meer voor grootste nieuwbouwplannen. Maar wat betekent dat voor de toekomst van het dorp? Past de gemeente over een aantal jaar dan alleen nog maar op de winkel?

Al in 2005 besloot de toenmalige gemeenteraad dat Oegstgeest in de toekomst ‘blijft zoals het nu is’. In de zogenoemde structuurvisie 2005-2020 werd toen vooruitgekeken naar de ontwikkelingen van de komende vijftien jaar, die inmiddels achter ons liggen. De wijken Poelgeest en Rijnfront (het huidige Nieuw-Rhijngeest) stonden al gepland en het zou een uitdaging worden om die ‘grote wijken tot een echt onderdeel te maken van het dorpse Oegstgeest’. Nieuwe bouwprojecten waren alleen mogelijk als ze ‘passen binnen het dorpse karakter’, waarbij de huisvesting van ouderen en startende jongeren prioriteit zou moeten krijgen.

Diezelfde conclusie trekken bijna alle partijen uit de gemeenteraad vijftien jaar later nog steeds. “Oegstgeest is vrijwel uitontwikkeld”, zegt de VVD in een reactie op een serie vragen over de toekomst van het dorp. “Er zijn nog maar weinig plekken denkbaar waar gebouwd kan worden”, verwoordt het CDA de situatie waar de gemeente zich in bevindt. Twee kleinere oppositiepartijen trekken dezelfde conclusie, maar daarin klinkt ook de nodige kritiek door. “De lucht wordt uit Oegstgeest geperst”, zegt Lokaal Oegstgeest bijvoorbeeld, die vindt dat er door de bouw van nieuwe woningen teveel groen in het dorp verloren gaat.

Veilingterrein
Tegelijkertijd staan projectontwikkelaars en makelaars wel aan de poort om de laatste open plekjes in het dorp te benutten voor woningbouw. Dat bleek onlangs weer, toen Waterland Real Estate uit Amstelveen een eerste proefballonnetje opliet voor woningen op de locatie van partycentrum La France aan de Rhijngeesterstraatweg. Maar zowel de VVD als het CDA reageren terughoudend op dat idee. “Wij twijfelen over het starten van een grootschalig woningbouwproject op die locatie”, zegt de VVD. De grootste partij van het dorp ziet daar liever iets ‘meer sociaal-maatschappelijks’ gebeuren.

Progressief Oegstgeest (PrO) en D66 zien meer kansen voor nieuwe woningbouw

Progressief Oegstgeest (PrO) en D66 zien meer kansen voor nieuwe woningbouw. Daarbij wordt ook de locatie van de huidige Leo Kannerschool aan de Hazenboslaan genoemd. Als die school naar de voormalige Julianaschool op landgoed Endegeest kan verhuizen, komt de oude locatie als het aan deze partijen ligt beschikbaar voor woningen. PrO noemt vooruitblikkend ook nog een locatie net buiten de gemeentegrenzen: het veilingterrein van Flora Holland in Rijnsburg zou ook geschikt zijn voor toekomstige woningbouwontwikkeling.

De vraag is echter hoeveel een gemeente als Oegstgeest, met na Westervoord (Groningen) het minste landoppervlak maar wel het flink bovengemiddelde aantal van 3.415 mensen per vierkante kilometer, nog kan groeien. “We raken de bovengrens”, merkt Lokaal Oegstgeest op.

Senioren
Veel partijen noemen geen exacte aantallen, maar zijn het er wel over eens dat veel verder groeien geen optie meer is. “Meer mensen betekent meer behoefte aan voetbalvelden, maar daar hebben we geen plek voor. Maar inwoners betekent misschien ook wel meer auto’s, maar waar gaan we die parkeren? Zo lopen we tegen de natuurlijke grenzen van onze ruimte aan”, aldus D66.

Toch staat Oegstgeest elk jaar weer bovenaan in het lijstje van meest aantrekkelijke woongemeenten van Nederland. Iets om trots op te zijn, vinden de politici, maar het drijft ook de huizenprijzen op. Dat weet iedereen, zeker als er na het voltooien van Nieuw-Rhijngeest Zuid niet meer bijgebouwd gaat worden. “De uitdaging voor Oegstgeest is om te voorkomen dat we een dorp met alleen maar rijke mensen worden”, vindt D66 dat daarom graag zou zien dat nieuwbouwhuizen alleen bewoond mogen worden door de eigenaar ervan.

Dat lijkt wellicht een oplossing, maar weerhoudt rijkere mensen uit grote gemeenten als Den Haag en Amsterdam er natuurlijk niet van om naar Oegstgeest te trekken. Waar er nog wel ruimte is voor nieuwe woningen, zou er dus vooral aandacht moeten zijn voor Oegstgeestenaren die willen doorverhuizen binnen het dorp. Dat zou een deel van de oplossing moeten zijn voor het tekort aan starters- en middeldure huurwoningen in het dorp. Als senioren doorverhuizen, laten die hopelijk een kleinere woningen achter, is de redenering. “Dat heeft dan een positief effect op het woningaanbod voor starters en middeninkomens”, denkt de VVD.

Beheergemeente
De grootste uitdaging voor die groep starters en middeninkomens is om een goedkope koopwoningen te vinden. Dat bleek bijvoorbeeld tijdens de vaststelling van de woonvisie voor het dorp eerder dit jaar. De gemeenteraad besloot dat 25% van de nieuwe woningen een huur tot 950 euro per maand moet hebben, of te koop moet zijn voor maximaal 300.000 euro. Die laatste ambitie is echter tegen beter weten in, zei de wethouder meermaals, omdat het bouwen van zo’n woning in Oegstgeest niet rendabel is vanwege grondprijs en bouwkosten. Op aandringen van de gemeenteraad is die ambitie toch vastgelegd in de woonvisie.

De grote – vaak ongerichte – ambities zorgen voor een overbelasting van de politiek en het ambtelijk apparaat

Maar hoezeer jonge mensen, groeiende gezinnen en senioren ook dromen van een huis in het aantrekkelijke Oegstgeest: de grens is bereikt. Voor grote nieuwe ambities is geen plaats meer, zegt een meerderheid van de gemeenteraad bestaande uit VVD, CDA, Hart voor Oegstgeest en Lokaal Oegstgeest. Meer dan meegaan met de tijd en onderhouden wat er is, moet de gemeente zich niet meer op de hals halen. “De grote – vaak ongerichte – ambities zorgen voor een overbelasting van de politiek en het ambtelijk apparaat”, klaagt Lokaal Oegstgeest, die vindt dat de focus op de meest basale taken van de gemeente zou moeten liggen.

De gemeente moet volgens een politieke meerderheid, met andere woorden, een beheergemeente worden. Daarin worden de bestaande voorzieningen en kwaliteiten van het dorp onderhouden en is voor grootste nieuwe projecten weinig ruimte. De politici noemen daarbij wel steeds de ruimte die er moet blijven voor kleinschalige verbeteringen, innovatie en meegaan met de tijd. Alleen D66 is stellig tegen de ontwikkeling van Oegstgeest naar beheergemeente: “Ons wacht nog veel werk en daarbij is de innovatiekracht van de gemeenschap keihard nodig.”

Dit artikel is onderdeel van een driedelige serie over het gebied Nieuw-Rhijngeest Zuid, waar de komende jaren honderden woningen zullen worden gebouwd. Een financiële bijdrage van het Leids Mediafonds heeft de benodigde extra tijd voor deze productie vrijgemaakt, waardoor het voor IJsbrand Terpstra (Sleutelstad) en Willemien Timmers (Oegstgeester Courant) mogelijk was om archiefmateriaal te bekijken en een beroep te doen op de Wet openbaarheid bestuur. Alle artikelen uit deze serie verschijnen ook in de Oegstgeester Courant, waarmee voor deze productie is samengewerkt.

Oegstgeest Politiek Nieuw-Rhijngeest Zuid