De nieuwe maatregelen tegen verspreiding van het coronavirus waren hard nodig. En ze kwamen geen dag te vroeg. Want voordat we zien of de ‘hamer’ van Mark Rutte begint te werken, zijn we een kleine twee weken verder. En misschien blijken er nog hardere ingrepen nodig. Intussen kan de nood in de ziekenhuizen in november hoog oplopen.
Dat zegt Frits Rosendaal, de Leidse hoogleraar epidemiologie, vandaag tegen Sleutelstad. Hij vreest dat de toch al torenhoge besmettingscijfers nog zeker tien dagen flink blijven stijgen, met alle gevolgen van dien.
Geen wonderen
We spraken Rosendaal ook eind juli al, in het programma De Viruszomer. Hij zei toen dat een tweede golf van massale besmettingen te voorkomen was. Daarvoor moesten we dan wel afstand houden én goed blijven testen. Dat blijkt allebei niet erg gelukt: het aantal nieuwe besmettingen in het hele land rijst toch weer de pan uit.
Het is dus terecht dat er stevig wordt ingegrepen, vindt de Leidse professor. En hij moet nog zien of deze ingrepen stevig genoeg zijn. Het lastige is dat we dat pas over twee weken beginnen te zien. Tot die tijd hoeven we van hem geen wonderen te verwachten. “Eerst kunnen de besmettingscijfers nog flink blijven oplopen.”
Verdubbeling
De verdere stijging waar Rosendaal rekening mee houdt, hoeven we elkaar niet te verwijten. Zo werkt het nu eenmaal, legt hij uit. Want iemand die vandaag besmet raakt, krijgt vaak pas na vijf dagen klachten. Een testresultaat is er, door de wachttijden vooraf en achteraf, weer vijf dagen later. En voordat die besmetting landelijk gerapporteerd is zijn er haast twee weken voorbij.
Daarom was de afgelopen dagen pas te zien of de voorzichtige maatregelen van 30 september stevig genoeg waren. En dat waren ze dus niet. Want al waren de cijfers van woensdag een fractie lager dan die van de vorige dag, met 7500 nieuwe gevallen per dag is de trend nog steeds dat die cijfers in Nederland elke tien tot twaalf dagen verdubbelen.
Het aantal nieuw getelde besmettingen is al alarmerend hoog, maar als de vorige maatregelen inderdaad niet gewerkt hebben, zal de stijging nog wel tien dagen doorgaan. Rosendaal is niet verbaasd als het aantal nog verdubbelt tot 15000 per dag.
Nieuwe ingrepen
Zo’n toename van ziektegevallen zal hard aankomen bij scholen, ziekenhuizen en verpleeghuizen. Meer personeel ziek thuis, meer kans op uitbraken. En een GGD die alleen in de ergste gevallen tijd heeft voor bron- en contactonderzoek.
Zelf hoopt Rosendaal dat de volgende verdubbeling niet gehaald wordt. “Als de nieuwe maatregelen aanslaan, moet je over twee weken een eerste afvlakking van getelde besmettingen zien”. Dat is dan een begin, maar nog geen reden om meteen weer te versoepelen. Daarvoor moeten de aantallen eerst veel verder naar beneden –naar een kwart van het huidige niveau, zodat de situatie ook niet meer ‘zorgelijk’ is. Dat gaat meer tijd kosten.
Maar even goed ziet hij het er nog van komen dat er twee weken nog verder moet worden ingegrepen. Omdat de situatie dan nóg urgenter is dan nu. Dat geldt tegen die tijd vooral voor de ziekenhuizen. Want pas na de golf besmettingen komt de golf ernstig zieken en daar zijn we dus voorlopig nog niet van af.
Overvolle ziekenhuizen
“Zelfs als de besmettingscijfers vanaf vandaag niet meer toenemen, zal de drukte in de ziekenhuizen nog enkele weken toenemen”, legt Rosendaal uit. Het dagelijkse aantal nieuwe patiënten blijft nog even stijgen, terwijl er nog niet zoveel mensen het ziekenhuis verlaten. En zo ontstaat er dan een stuwmeer van patiënten dat de ziekenhuizen verstopt.
Volgens hem is het nu al zeker dat we van de huidige 1.400 coronapatiënten in het ziekenhuis snel naar 2.000 of 2.500 gaan. “Dat kan niet anders. Maar we moeten er ook rekening mee houden dat het er in november 5.000 kunnen zijn. Dat is niet onwaarschijnlijk.”
Minder sterfte
En dan? “Dan keert de wal het schip”, verwacht Rosendaal. De reguliere ziekenhuiszorg komt dan weer stil te liggen en alle verloven moeten weer ingetrokken. “De nood in de ziekenhuizen wordt dan zo hoog dat we het niet meer accepteren”. Volgens hem is er dan ook genoeg steun voor nieuwe ingrepen – iets zoals de lockdown in maart.
Tegelijk wijst Rosendaal ook op twee lichtpunten: het aantal coronapatiënten dat naar de intensive care moet is nu veel lager dan in het voorjaar. En er is ook minder sterfte door de ziekte dan toen. “De behandeling is verbeterd en mensen lijken ook minder ziek, doordat ze minder virusdeeltjes hebben binnen gekregen”.
Het andere lichtpuntje is dat het einde van de golf toch nog snel kan komen, áls we de verspreiding van het virus goed weten te beperken. Want nu is er elke tien dagen een verdubbeling en kan het virus in één maand acht keer zo veel mensen besmetten. Maar ook het omgekeerde gaat op. “Het voordeel van exponentiële curves is dat ze ook snel omlaag kunnen gaan.”
Dit bericht past binnen het project “De coronamarathon”, dat wordt ondersteund door het Leids Mediafonds
Sleutelstad Media
Middelstegracht 87A
2312 TT Leiden
E-mail
redactie@sleutelstad.nl
Telefoon Redactie
071 - 5235907
