Minister Hugo de Jonge hoopt op 4 januari de eerste mensen te kunnen vaccineren tegen het coronavirus. Volgens epidemioloog Frits Rosendaal van het LUMC duurt het daarna nog wel even voor het vaccin helpt het virus in te dammen. “In eerste instantie worden ouderen gevaccineerd. Dat is een keuze voor de veiligheid van die mensen, maar het helpt niet om het virus te remmen. Daarom heb ik er voor gepleit om eerst alle mensen onder de dertig in te enten.”
De eerste vaccins worden op dit moment getest en kunnen nog deze maand goedgekeurd worden. Minister De Jonge (Volksgezondheid) hoopt op 4 januari te kunnen beginnen met vaccineren. Rosendaal, arts-epidemioloog van het LUMC in Leiden, noemt het goed nieuws. “Zodra mensen ingeënt worden, helpt dit om de verspreiding van het virus te remmen. Je kunt dit eigenlijk zien als een extra maatregel van het kabinet”, zegt Rosendaal tegen mediapartner Omroep West.
Toch zal het volgens Rosendaal wel even duren voor de effecten zichtbaar zijn. “Het kabinet heeft er voor gekozen om eerst de kwetsbare groepen te vaccineren. Dit beschermt deze mensen en zal er voor zorgen dat het sterftecijfer daalt. Maar dit is ook de groep mensen die het virus nauwelijks overdragen. Dat zijn mensen onder de dertig en ouderen tussen de 50 en 65 jaar. Ik heb er dan ook voor gepleit om hier te beginnen met vaccineren, want dan zorg je er voor dat het virus zo snel mogelijk geremd wordt en het leven weer normaal kan worden.”
Groepsimmuniteit
Volgens Rosendaal zal ongeveer 60 procent van de bevolking gevaccineerd moeten zijn voor het virus uitgedoofd kan worden. “Met het vaccin werkt het net zo als de groepsimmuniteit waar premier Mark Rutte het aan het begin over had. Toen werd gezegd dat 60 tot 70 procent van de bevolking corona gehad zou moeten hebben. Ongeveer 10 procent van de bevolking is nu besmet geweest. Als je ervan uitgaat dat zij het niet meer kunnen krijgen of overdragen, dan moet nog ongeveer 60 procent ingeënt worden om het virus in te dammen.”
Toch zouden de coronamaatregelen volgens de expert al eerder versoepeld kunnen worden. “Op het moment dat een deel van de bevolking is ingeënt, zullen minder mensen besmet worden en zal het in de groepen die gevaccineerd zijn minder snel rond gaan”, legt Rosendaal uit. “Je kunt het vaccin eigenlijk zien als extra maatregel. Die worden nu ook ingesteld om in bepaalde groepen de verspreiding van het virus tegen te gaan. Met het vaccin werkt het net zo.”
Indirecte vaccinatieplicht
Met het vaccin zou het mogelijk kunnen zijn dat mensen die ingeënt zijn meer kunnen doen dan mensen die nog op het vaccin wachten. “Er zijn verschillende mogelijkheden om hier mee om te gaan. Je kan je voorstellen dat mensen die bewijs hebben dat ze ingeënt zijn bepaalde vrijheden krijgen die anderen nog niet hebben. Er zijn mensen die dat een goed idee vinden, maar ik kan me voorstellen dat mensen tegen deze indirecte vaccinatieplicht zijn.”
Het is nu vooral belangrijk dat de overheid er voor zorgt dat de organisatie er klaar voor is om zo snel mogelijk iedereen in te kunnen enten. Rosendaal heeft hier wel vertrouwen in. “Huisartsen hebben met de griepprik al veel ervaring met het inenten. Ik ben zelf al boven de zestig en heb vorige week de prik gehaald. Ik denk dat ik binnen drie minuten weer buiten stond. De expertise is er, het is nu alleen zaak dat dit goed wordt opgetuigd.”
Dagcijfers niet betrouwbaar
Het vaccin is uitweg uit de coronacrisis. Tot het vaccin er is zullen we met beperkende maatregelen te maken houden. Het aantal nieuwe besmettingen daalt langzaam en wisselt per dag. Het RIVM meldde woensdag 4942 nieuwe coronabesmettingen. Dit zijn er flink meer dan de 4063 nieuwe besmettingen van dinsdag. Dat waren er weer fors minder dan maandag. Volgens de arts-epidemioloog van het LUMC moet er niet te veel waarde aan de dagcijfers worden gegeven. “Dagcijfers zijn niet betrouwbaar genoeg, daar moet je niet naar kijken.”
De Leidse epidemioloog legt uit: “Het is een technisch verhaal, maar hoe kleiner je de periode maakt, hoe groter de kans op schommelingen. Als je de cijfers van elk half uur met elkaar gaat vergelijken dan zie je bijvoorbeeld in de lunchpauze ook een flinke daling. Daarom is het beste om naar de weekcijfers te kijken en hier zien we een lichte daling.”
Nauwelijks ruimte
Rosendaal zelf vindt het aantal ziekenhuisopnames nog belangrijker dan het aantal dagelijkse nieuwe besmettingen. “Niet iedereen met klachten laat zich testen en je weet ook niet of ze zich op de eerste dag met klachten laten testen, of pas na drie of vier dagen. Een ziekenhuisopname is betrouwbaarder, omdat hier minder variabelen in zitten en mensen over het algemeen op hetzelfde moment worden opgenomen.”
De arts maakt zich door de cijfers wel zorgen over de periode tot het vaccin breed gebruikt kan worden. “De daling van het aantal besmettingen gaat niet zo snel als verwacht. Dat vind ik wel eng. Want we hebben nauwelijks ruimte voor een nieuwe piek. Ik hoorde dat sommige horecaondernemingen in januari open willen gaan. Ik zou daar direct een boa naar toe sturen. Dat is nu niet verantwoord. We hebben veel minder speelruimte dan in de zomer.”
Leiden Maatschappij CoronacrisisSleutelstad Media
Middelstegracht 87A
2312 TT Leiden
E-mail
redactie@sleutelstad.nl
Telefoon Redactie
071 - 5235907