Draagbare mondkapreiniger: het nieuwe wapen tegen oceaanvervuiling

De mondmaskers die je na een dag weer weggooit, zijn een groeiend milieuprobleem. Maar een exemplaar van textiel wordt al gauw smerig. Hoe lossen we dat op? Een groep Amsterdamse en Leidse uitvinders heeft een oplossing: een slim opbergdoosje, waarin je mondkapje met UVc-straling wordt ontsmet. Het heet Glouv en in maart moet het te koop zijn.

Bij het Leidse uitvindersbedrijf Inventeers, aan de oever van de Vliet, laat directeur Jasper Neuteboom trots het prototype van het opbergdoosje zien. Het ziet er strak uit: een stevig plastic doosje waarin precies een dubbelgevouwen mondmasker past. En er zitten slimme LED-lampjes in.

Vernietigd
Glouv, heet de draagbare mondkapreiniger. Dat klinkt als het Engelse woord voor handschoen, maar je kan het ook uitspreken als ‘Glow UV’. En dat verwijst naar het UVc-licht waarmee je mondkapje wordt ontsmet.

De eerste tests laten mooie resultaten zien: meer dan 99,9 procent van de bacteriën en virussen op mondkapjes wordt door het UVc-licht vernietigd. Dus volgt binnenkort de ultieme test met het complete apparaat en een ‘echt’ coronavirus. De makers zijn optimistisch. De massaproductie wordt al voorbereid.

Het Leidse bedrijf Inventeers ontwierp de elektronica en ontwerpbureau DUNC uit Oegstgeest tekende voor de behuizing. Beiden werkten voor een paar andere uitvinders, die drie maanden geleden in Amsterdam het bedrijf Glouv oprichtten.

Luchtvaartcateraar
Het idee komt van Per Roseth, een Noor die in Milaan en Amsterdam studeerde en ervaring opdeed bij Danone, Shell en andere bedrijven. Tot de zomer werkte hij bij een grote luchtvaartcateraar, waar zijn missie was om de hoeveelheid wegwerpplastic terug te dringen.

Maar toen kwam de coronacrisis en liep ook Per met mondkapjes rond. Hij worstelde met de keuze tussen wegwerpen of vies hergebruik en dat zinde hem niet. Dus ging hij met wat creatievelingen bij elkaar zitten. Hoe kon je mondkapjes opbergen en schoonmaken – op een praktische en veilige manier? En nu is er het resultaat: de Glouv.

Ocean Cleanup
Van elk verkocht doosje gaat één dollar naar de Ocean Cleanup. Dat is geen toeval. Roseth: “Volgens schattingen zijn er in 2020 al 1,6 miljard mondmaskers in de oceaan beland”. En dat worden er zeker meer, want elke maand worden er wereldwijd ruim 100 miljard mondkapjes gebruikt.

De wegwerp-maskers zijn zeer slecht afbreekbaar, dus zal de beruchte plasticsoep flink toenemen. Het slimme opbergdoosje moet de vervuiling bij de bron aanpakken: bij de wegwerpende mens. “We willen het makkelijk maken om mondkapjes te bewaren.”

Levensgevaarlijk
Voor zover bekend, bestaat er nog nergens ter wereld iets vergelijkbaars. Op Amazon worden wel UVc-lampen aangeboden waarmee je voorwerpen kan ontsmetten, maar volgens Roseth zijn die log én levensgevaarlijk. Want van UVc-licht kan je kanker krijgen.

Zoiets stop je niet graag in je rugzak of binnenzak. Dus moest er iets komen dat je wél met gerust hart bij je draagt. Dankzij het denk- en ontwikkelwerk van Inventeers en Dunc is dat in een paar maanden gelukt. De LED-lampjes branden alleen als het doosje helemaal dichtzit. En dan doen ze hun werk uitstekend.

Maart
Roseth prijst de praktische aanpak van de twee techbedrijven uit Leiden en Oegstgeest. Hij had het liefste al het werk in Nederland gedaan, maar voor de massaproductie moet hij waarschijnlijk toch naar China, of Vietnam. Want daar kan het goedkoper en sneller. En snelheid is in deze pandemie belangrijk. De makers hopen de Glouv-doosjes in maart op de markt te hebben.

Voordat de verkoop start, zal er een paarhonderdduizend euro verstookt zijn. De 9.600 euro die het bedrijf ophaalde via het platform Kickstarter steekt daar iel bij af. Maar Roseth is nu vergevorderd met grotere geldschieters, die kansen zien voor het gloeiende opbergdoosje.

In de Glouv past precies een dubbelgevouwen mondmasker. (Foto: Frank Steenkamp)

Octrooi
Maar dreigt de uitvinding niet binnen de kortste keren nagemaakt te worden? Jasper Neuteboom, de maker van de elektronica, is daar niet zo bang voor. Als je zo’n mooi product snel op de markt brengt, heb je in elk geval een voorsprong.

“Octrooi aanvragen heeft ook niet altijd zin”, legt hij uit. Dat kost veel tijd, geld en papierwerk. Het duurt acttien maanden voordat een octrooi definitief vastligt. “En daarna moet je er toch zelf achteraan om inbreuken op het octrooi te ontdekken en aan te vechten. In China ben je dan vaak alsnog kansloos.”

Barbie
De makers van Glouv denken dat de markt voor het opbergen en reinigen van mondkapjes groot is. Ook daarom zijn ze niet zo bang dat anderen goedkope kopieën gaan maken. Volgens Neuteboom kan dat zelfs voordelen hebben. “Want met meer aanbieders hebben mensen ook meer keus. En meer keus geeft mensen vertrouwen.”

Glouv moet zich straks onderscheiden als de mooiste, de beste en de veiligste. Gebruikers gaan er iets rond de 90 euro voor betalen. Dus het moet ook robuust en waardevol aanvoelen. “Kijk”, zegt Neuteboom als hij het sieraad laat zien. “Het is een sjiek ding geworden: mooi om te hebben, stevig en functioneel.”

Hij verwacht juist uit Azië veel vraag. Want ook na de pandemie zal men daar nog mondkapjes blijven dragen. “En vergeet niet dat er in China steeds meer vraag naar Europese luxe producten ontstaat.” Volgens hem zullen veel mensen hun neus ophalen voor goedkope imitatie. “Vergelijk het met een kind dat een Barbiepop wil. Dat moet toch een echte zijn, van Mattel?”

Dit artikel past binnen het project “De coronamarathon”, dat wordt ondersteund door het Leids Mediafonds

Leiden Maatschappij Oegstgeest Coronacrisis De virus-estafette