Het coronavirus blijkt taai. Twee maanden strenge lockdown hebben het aantal besmettingen wel omlaag gedrukt, maar sinds begin februari dalen de cijfers niet meer. De laatste dagen lijkt er zelfs een lichte stijging te zien. Toch blijft een heftige derde golf voorlopig nog buiten beeld.
Door sluiting van teststraten wegens sneeuwstorm en ijzel werd het zicht op de pandemie de laatste twee weken vertroebeld. Nu er weer volop getest wordt, zijn de cijfers weer betrouwbaar. Die cijfers laten zien wat al gevreesd werd: het aantal nieuw gevonden coronagevallen daalt niet meer.
Leiden gunstig
Landelijk stijgt het zevendaags gemiddelde van positieve tests weer richting de vierduizend. Donderdag en vrijdag waren het er zelfs meer dan 4.600. Drie weken geleden was dat voor de laatste keer het geval. In de GGD-regio Hollands Midden is hetzelfde te zien, met nu gemiddeld 175 nieuwe gevallen per dag.
Sinds twee weken is de besmettingsgraad in onze GGD-regio zelfs weer iets hoger dan landelijk. Tegelijk blijft de situatie in Leiden en directe omgeving opvallend gunstig, met bijna twee keer zo weinig besmettingen per hoofd van de bevolking. Alleen in Zoeterwoude is het virus wat actiever, al bederven daar zeven extra besmettingen in één week de statistieken al.
Brandhaard Katwijk Leiden is geen eiland en bij versoepeling van maatregelen zou het virus al snel zijn kans grijpen. Want op een paar kilometer afstand ligt brandhaard Katwijk. Deze gemeente (inclusief Rijnsburg en Valkenburg) telt nog steeds wekelijks bijna 200 nieuwe besmettingen. Dat zijn er 300 per honderdduizend inwoners, vier keer zo veel als in Leiden en het dubbele van de landelijke trend.
In de duinen bij Katwijk was gisteravond massale politie-inzet nodig om een eind te maken aan een illegaal feest. Het illustreert nog eens het ongeduld bij jongeren, maar laat ook zien hoe moeilijk het blijft om samen het virus onder de duim te houden.
Meevallers
Gaat het nou echt zo slecht? Wie naar meevallers zoekt, kan er wel een paar vinden. Zo wordt er nu wat meer getest en dan verwacht je ook wat meer te vinden. Als je daarvoor corrigeert, valt de stijging van deze week best mee.
Maar een daling, dat is het nou ook weer niet. Want het percentage positieve gevallen (een andere belangrijke graadmeter) blijft de laatste weken constant. De strenge lockdown en de avondklok weten dat percentage niet omlaag te krijgen. In onze GGD-regio is het nog steeds 11,5 procent.
De belangrijkste meevaller is nog dat de gevreesde scherpe stijging van de besmettingen, door de Britse variant, tot nu toe is uitgebleven. Dat zal zeker voor een deel te danken zijn aan de strenge lockdown én de avondklok. Aan de bescherming door vaccinaties kan het nog niet liggen, de eerste invloed daarvan wordt niet vóór half maart verwacht.
Tegenvallers
Nu zeggen besmettingscijfers lang niet alles. Volgens radicale critici zeggen ze zelfs niks, omdat positief geteste mensen vaak nauwelijks klachten hebben. Minstens zo belangrijk zijn daarom de ziekenhuisopnames en sterftecijfers door corona. Die tonen de grootste gezondheidsschade.
Helaas zitten juist bij die harde cijfers de tegenvallers. Terwijl de besmettingen sinds half december met zeventig procent daalden, zakten de ziekenhuisopnames maar met veertig procent. Het totale aantal bezette bedden ging vanaf de januaripiek van 2900 naar 1850, maar ook die bescheiden daling kwam deze week tot stilstand.
Vrijdagochtend waren er alweer 1.943 ziekenhuisbedden bezet. Het aantal coronapatiënten op de IC schommelt al dagen rond de 525, slechts dertig procent onder de januaripiek. En ook de sterftecijfers door corona dalen niet meer. Het RIVM telt nu gemiddeld zestig coronadoden per dag.
Dat de druk op de ziekenhuizen hoog blijft, komt mede doordat coronapatiënten in februari gemiddeld jonger zijn dan in december. Want ernstig zieke vijftigers worden per ambulance opgehaald, maar zieke zeventigplussers blijven vaak in hun eigen verpleeghuisbed. Dus als die laatste groep minder vaak besmet raakt, geeft dat in de ziekenhuizen weinig verlichting.
Wat nu?
Voor het kabinet en een meerderheid in de Tweede Kamer lijken de tegenvallende cijfers genoeg reden om de avondklok en de beperking van het aantal bezoekers thuis te handhaven. Want het duurt echt nog even voordat vaccinaties en grootschalig sneltesten meer vrijheid mogelijk maken. Toch schreeuwt het land om perspectief. Dus wanneer kan er versoepeld worden? Hoe, en voor wie?
De eerste antwoorden zijn eigenlijk al gegeven. Het onderwijs is de eerste en belangrijkste sector waar ruimte voor versoepeling gezocht zal worden. De basisscholen zijn alweer sinds elf dagen open. De middelbare scholen zijn de volgende kandidaat en misschien de kappers.
Snotneusjes
Als dadelijk blijkt dat de opening van basisscholen veel nieuwe besmettingen opleverde, kan dat roet in het eten gooien. Een bericht van donderdag, dat tien procent van alle geteste ‘snotneusjes’ besmet bleek, leek in die richting te wijzen. Maar voorlopig valt de schade volgens de GGD Hollands Midden nog mee.
Door het nieuwe beleid worden er veel meer kinderen getest (geen driehonderd maar zevenhonderd per week), en dat levert per week zo’n veertig extra gevonden besmettingen op. Op een regiototaal van bijna dertienhonderd is dat maar drie procent. En daarbij is ook nog niet gezegd dat deze kinderen massaal hun ouders gaan besmetten. Misschien gebeurt dat nu juist minder, omdat ze nu sneller op besmetting ‘betrapt’ worden.
Dit artikel maakt deel uit van het project “De coronamarathon”, dat wordt ondersteund door het Leids Mediafonds
Sleutelstad Media
Middelstegracht 87A
2312 TT Leiden
E-mail
redactie@sleutelstad.nl
Telefoon Redactie
071 - 5235907
