Heeft hockeyclub Roomburg een extra veld nodig?

Op 15, 16 en 17 maart vindt het Roomburgerparkreferendum plaats. Leidenaren mogen dan voor of tegen het herinrichtingsvoorstel van het park stemmen. Wekelijks trekt Sleutelstad beweringen over het plan na. In deze factcheck: hoe zit het met de ledenaantallen van hockeyclub Roomburg, is dat extra veld nodig?

Het nieuw aan te leggen multifunctionele kunstgrasveld is een belangrijk onderdeel van de discussie rondom het plan voor het Roomburgerpark. Hockeyclub Roomburg wacht al jaren op een extra veld en de gemeente Leiden erkent de noodzaak van de uitbreiding van de club. De tegenstanders van het plan zeggen dat LHC Roomburg de extra ruimte in het Roomburgerpark zelf niet nodig heeft en vinden het daarom onacceptabel dat groen plaats moet maken voor plastic in het park. Hoe groen het park na de herinrichting wel of niet wordt, is onderdeel van een volgende factcheck. Dit keer ligt de noodzaak voor de groei van de Leidse hockeyclub onder de loep.

Dit zeggen de voorstanders
LHC Roomburg is samen met de gemeente al jaren bezig met de realisatie van een extra hockeyveld. De maximale capaciteit van de ruim 1300 leden tellende vereniging is met drie eigen velden, een trainingslocatie bij korfbalvereniging Sporting Trigon en een extra wedstrijdveld bij het Universitair Sportcentrum bereikt.

Jarenlang heeft de club nieuwe jeugdleden moeten afwijzen. Met zicht op een extra veld in het Roomburgerpark zijn er de afgelopen jaren toch weer extra leden aangenomen. Daardoor zitten teams nu overvol, soms met twintig leden in plaats van de gewenste veertien of vijftien spelers. Ook is er te weinig plaats om alle wedstrijden op eigen terrein te kunnen spelen. Daardoor moeten tien teams hun thuiswedstrijden in het Bio Science Park spelen en worden thuiswedstrijden regelmatig bij de tegenstander gespeeld.

De club geeft aan dat het ledenaantal nog steeds groeit, maar dat die wordt ingedamd door het gebrek aan ruimte. Ook bij de jeugd is elk jaar nog groei te zien. Een groot deel van de jeugd woont in de omgeving van LHC Roomburg.

Dit zeggen de tegenstanders
De tegenstanders van het plan beargumenteren dat een extra veld niet nodig is. Ze refereren daarbij onder andere aan het jaarplan 2021 van de Nederlandse Hockeybond (KNHB). Daarin is te lezen dat het aantal hockeyers landelijk sinds seizoen 2017-2018 afneemt, voornamelijk bij de jeugd. Daarnaast verwijzen ze naar vier andere hockeyclubs in de regio: Alecto (Leiderdorp), Forescate (Voorschoten), LOHC (Oegstgeest) en studentenvereniging Thor (Leiden). Volgens de tegenstanders is bij deze clubs genoeg ruimte is om het overschot van LHC Roomburg op te vangen en liggen alle clubs binnen 15 minuten fietsen. Ook vinden ze dat ‘spelen bij de club van je eerste voorkeur is niet per se noodzakelijk is’.

De tegenstanders concluderen zelf aan de hand van de cijfers van de nationale hockeybond dat het zeer onwaarschijnlijk is dat hockey in de toekomst sterk gaat groeien en dat een extra veld dus ook in de toekomst niet nodig is.

Wat zegt de hockeybond?
De Nederlands hockeybond schrijft inderdaad dat het ledenaantal landelijk sinds het seizoen  2017-2018 afneemt en dat die afname te zien is in het aantal jeugdspelers. Dat de sport in de toekomst niet meer groeit, is echter niet in de stukken terug te vinden. De bond zet zelf juist in op groei. “In 2021 willen we deze trend doorbreken en in elk geval een stabilisatie van het totaal aantal leden bereiken. Het ledenaantal lijkt zich te stabiliseren in 2020 en er is een geringe stijging in de ontvangst van teamopgaven te verwachten.”

Conclusie: het aantal leden is landelijk gedaald. De Nederlandse hockeybond heeft als doelstelling om het aantal leden weer te laten stijgen en heeft daar een actieplan voor geschreven.

Groeit hockeyclub Roomburg?
Volgens de hockeybond neemt het aantal leden per vereniging landelijk af sinds seizoen 2017-2018. Dat komt door de afname van het aantal jeugdleden sinds seizoen 2014-2015. Bij LHC Roomburg is de trend anders. In seizoen 2017-2018 had de club 1288 spelende leden, in 2020-2021 zijn dat er 1328. Ook het aantal jeugdleden blijft groeien. Van 778 in seizoen 2014-2015, naar 861 in 2020-2021.

Conclusie: zowel het totale aantal leden als het aantal jeugdleden bij LHC Roomburg neemt toe en wijkt daarmee af van de landelijke trend.

Hoeveel velden heeft LHC Roomburg nodig?
Op basis van rekenmodellen van de hockeybond is er in 2017 een berekening gemaakt voor het aantal velden dat LHC Roomburg op dat moment nodig had, wat de verwachtte groei was en hoeveel velden daarbij horen. In onderstaande tabel zijn drie categorieën te zien: ‘zaterdag 50%’ waarbij er bij de veldbehoefte vanuit wordt gegaan dat precies de helft van de teams uit en thuis speelt, ‘zaterdag 60%’ waarbij een marge is ingebouwd omdat het in de praktijk vaak niet zo is dat precies de helft van de teams thuis speelt en ‘zondag’ waarbij de veldbezetting op de (veel rustigere) zondag is weergegeven.

Uit de tabel blijkt dat Roomburg met het huidige aantal leden aan drie velden niet genoeg heeft voor de wedstrijden die op zaterdag plaatsvinden.

Een logische vraag is waarom er dan niet meer op zondag wordt gespeeld, aangezien daar nog ruimte is. Dat komt door regels en richtlijnen die voor de sport gelden. Een zaterdagse competitiewedstrijd kan niet zomaar op zondag worden ingedeeld. Zo moeten jeugdteams op zondag vóór 11.00 uur worden ingepland en moet de tegenstander akkoord gaan met verplaatsing naar de zondag. Daardoor is het niet mogelijk het veldentekort van de zaterdag één op één te compenseren met meer wedstrijden op de zondag.

Ook moet er rekening worden gehouden met het verschil tussen zandvelden (7 wedstrijden op een dag mogelijk), en de steeds meer opkomende watervelden (6 wedstrijden op een dag mogelijk). Sinds de berekeningen zijn twee zandvelden van Roomburg vervangen door modernere watervelden. Hierdoor kunnen er per zaterdag twee wedstrijden minder ingepland worden en is er dus meer ‘veld’ nodig. Het nieuw ingeplande veld is overigens een zandveld.

Wat opvalt is dat de prognose in 2018 nog gelijk liep met de werkelijkheid, maar inmiddels loopt de prognose voor 2021 flink voor (prognose 1597 leden, werkelijkheid 1328 leden). Op zich niet vreemd, aangezien Roomburg zelf het aantal benodigde hockeyvelden voor die groei niet beschikbaar heeft. Maar het betekent ook dat de club op dit moment niet de voorspeelde 5+ velden nodig heeft.

Conclusie: het aantal velden dat bij het huidige aantal leden hoort is ruim 4 velden. LHC Roomburg heeft voor het huidige aantal leden dus een extra veld nodig.

Is er ruimte bij clubs in de regio?
De laatste cijfers die vanuit de hockeybond beschikbaar zijn, komen uit 2017. Op basis daarvan blijkt dat er in de regio op zondag een overschot aan velden is. Zoals hierboven uitgelegd is ruimtegebrek op zaterdag niet zomaar te compenseren op de zondag.

Sleutelstad heeft navraag gedaan bij de clubs in de regio om te informeren of daar plek is voor extra jeugdhockeyers uit Leiden:

• Alecto in Leiderdorp (17*/16** minuten fietsen) heeft de afgelopen jaren, mede door de vergrijzing van Leiderdorp, te maken gehad met een lichte teruggang in leden. Vooral bij de jongste jeugd en de jongenslijn is er binnen de vereniging ruimte voor groei.
• Forescate in Voorschoten (16*/17** minuten fietsen) geeft aan de maximum capaciteit voor het aantal velden te hebben bereikt. Er is geen plek meer voor jeugdleden en de vereniging werkt met wachtlijsten. Forescate benadrukt het belang van sporten in de eigen omgeving. Sporters elders in de regio opvangen creëert onnodig veel reisbewegingen (vaak ook met de auto), wat niet goed is voor het milieu en de veiligheid.
• LOHC in Oegstgeest (20*/13** minuten fietsen) laat weten zich niet als partij te zien in de discussie en voelt niet de behoefte om hier inhoudelijk op te reageren.
• Thor (17*/11** minuten fietsen) is een studentenvereniging zonder jeugdleden. Roomburg maakt nu al gebruik van het veld bij het Universitair Sportcentrum.

*reistijd berekend in Google Maps vanaf LHC Roomburg
**reistijd berekend in Google Maps berekend vanaf de Leidse binnenstad. vertrekpunt: ‘Leiden’

Conclusie: Alecto heeft ruimte voor jeugdleden uit Leiden. LOHC heeft mogelijk ruimte. Forescate en Thor hebben geen ruimte voor extra Leidse jeugdleden.

Wat gebeurt er als er wel of geen veld bij komt?
Tien teams van LHC Roomburg spelen hun thuiswedstrijden op dit moment bij het Universitair Sportcentrum waar ook studentenvereniging Thor speelt. Voor Roomburg is dit altijd een tijdelijke oplossing geweest totdat er een eigen vierde veld gerealiseerd zou worden. In de praktijk is het een onwenselijke situatie voor de club omdat het veel moeilijkheden met zich meebrengt.

Los van dat jeugdleden meer dan een kwartier door de stad moeten fietsen om bij het veld te komen, staan tegenstanders ook vaak op de verkeerde plek. Roomburg wil hier niet blijven spelen. Als er geen extra veld bij komt worden deze teams afgebouwd. Dat betekent dat 170 leden niet meer bij Roomburg kunnen spelen.

Wanneer er wél een extra veld wordt gerealiseerd, is er naast de tien teams die nu bij het Universitair Sportcentrumspelen plek voor nog eens twee teams van ieder vijftien spelers. Er kunnen dan dertig leden extra worden toegelaten.

Conclusie: Het wel of niet realiseren van een extra hockeyveld bij Roomburg scheelt 200 jeugdleden die in Leiden kunnen hockeyen.

Leiden Sport factcheck Roomburgerparkreferendum Herinrichtingsplan Roomburgerpark