Steeds meer mensen laten zich vaccineren tegen het coronavirus. Volgens de GGD is de opkomst hoger dan verwacht. Maar geldt dat ook voor Leiden en directe omgeving? Dat blijkt nog een hele puzzel. Sleutelstad zocht het uit.
Nederland lijkt hard bezig zich uit de coronacrisis te prikken. De ziekenhuisopnames gaan hard omlaag, nu er elke week minstens een miljoen mensen een coronaprik krijgen.
Valt een vierde golf in het najaar dus te voorkomen? Dat hangt vooral af van hoeveel mensen er uiteindelijk aan de vaccinatie blijken mee te doen. GGD-directeur Sjaak de Gouw meldde gisteren dat het met die opkomst best goed gaat. Maar in sommige wijken kan het wel beter, ook in Leiden.
Stijf onderaan
Op het coronadashboard van GGD Hollands Midden is per gemeente precies te zien hoeveel procent van de bevolking tot nu toe door de GGD geprikt is tegen corona. En voor Leiden ziet het er dan lelijk uit.
Al sinds het begin van de vaccinatiecampagne staat Leiden bij de GGD stijf onderaan met het laagste percentage gevaccineerden van heel Hollands Midden. Op maandag 24 mei was de tussenstand 19,6 procent van de totale bevolking. Het regionale gemiddelde is ruim 24 procent. Katwijk, de een-na-laatste op de ranglijst, doet het met 22,1 procent een heel stuk beter.
Studentenstad
Maar wie stilstaat bij de samenstelling van de bevolking, begrijpt al snel dat dit lage prikpercentage eigenlijk geen verrassing is. Als studentenstad telt Leiden veel meer jongeren dan andere gemeentes. Zo lang die nog niet aan de beurt zijn geweest, blijft het aandeel gevaccineerden in de stad laag.
Om dit te checken, zocht Sleutelstad bij het CBS de leeftijdsopbouw per gemeente op. Als je daar per leeftijdsgroep het landelijk bekende vaccinatiepercentage bij de GGD aan koppelt, weet je van elke stad of dorp welk percentage gevaccineerden daar te verwachten is.
Biblebelt
Het resultaat is redelijk geruststellend. Leiden ligt in deze berekening niet opvallend achter met de prikopkomst. Gezien het grote aantal jongeren zouden we er bijna 20 procent gevaccineerden door de GGD verwachten. Dat het feitelijk 19,6 procent is, klopt dus heel aardig.
Elders in de regio valt op dat de opkomst in diverse ‘biblebelt’-gemeentes ronduit meevalt. Waddinxveen, met een grote christelijke gemeenschap, kent bijvoorbeeld een hoog percentage GGD-gevacccineerden: 25,2 procent van de bevolking, terwijl er 23,6 procent te verwachten zou zijn.
65-plus in Katwijk
De GGD-cijfers gaan alleen over eigen vaccinaties. Daarom was het mooi dat het RIVM vorige week met een overzicht kwam waarin ook de prikken door huisartsen ziekenhuizen en andere instellingen neegeteld werden. Het ging over de 65-plussers; die hebben nu allemaal de kans op vaccinatie gehad. De groep tussen 60 en 64 kreeg AstraZeneca. Daar ligt het met de opkomst en registratie ingewikkelder, daarom bleef die even buiten beschouwing.
In verreweg de meeste Nederlandse gemeentes blijkt minstens 85 procent van de 65-plussers gevaccineerd. Die score haalt ook Leiden, net als het gros van de dorpen en steden in de omgeving. In onze regio blijven alleen Katwijk en Gouda wat achter. Daar heeft nu 75 tot 84 procent van de 65-plussers een prik gekregen. Niet toevallig zijn dit plaatsen met een grote christelijke gemeenschap, waar vaker een sceptische houding tegenover vaccinatie wordt aangetroffen.
Arme wijken
Katwijk en Gouda vallen nog mee vergeleken met Urk, waar minder dan 40 procent aan de vaccinatie heeft meegedaan. Maar het RIVM wijst erop dat in alle wijken met minder dan 85 procent een hoger risico bestaat dat het coronavirus blijft voortsudderen, om na de zomer weer toe te slaan.
Dat probleem speelt ook in de grote steden. Er is een lagere opkomst in arme wijken met veel migranten en lager opgeleiden, die minder goed bereikt worden door de vaccinatiecampagne. Het gevolg is dat Amsterdam, Rotterdam én Den Haag de 85 procent vaccinaties niet halen.
Zoeterwoude op kop
Dat maakt je nieuwsgierig naar de armere wijken in Leiden. Volgens de grove RIVM-cijfers scoort de stad als geheel met zijn 65-plussers boven de 85 procent, maar wat ligt er onder dat gemiddelde verborgen?
Net op tijd kwam de GGD dinsdag met nieuwe details: een precieze uitsplitsing van gevaccineerde 65-plussers per viercijferige postcode in Hollands Midden. Het gaat wel alleen om eigen vaccinaties door de GGD, maar de verschillen zijn veelzeggend.
In dit overzicht scoort Katwijk opnieuw laag, met 70 procent opkomst bij de GGD. Het andere uiterste is Zoeterwoude: samen met Waddinxveen koploper met 82,5 procent. Terwijl het regiogemiddelde net boven de 77 procent ligt.
Noord en Zuidwest
Maar ook Leiden blijkt in deze lijst laag te scoren, met 71 procent door de GGD geprikte ouderen. Dat is maar één procentpunt beter dan Katwijk. Als je vergelijkt met de RIVM-cijfers, lijkt het erop dat in Leiden een groter aantal ouderen geprikt is door verpleeghuis of huisarts. De GGD-cijfers stellen de situatie in de stad dus misschien te somber voor.
Wat uit die GGD-cijfers wél duidelijk wordt, zijn de grote verschillen tussen de wijken. Een deel van de Merenwijk, postcode 2318, haalt 81 procent opkomst. Maar in Leiden Noord is die opkomst een stuk lager. In postcodegebied 2316, het grootste deel van de wijk, is tot nu 56 procent van de ouderen geprikt door de GGD. En in 2315, waar ook de Zeeheldenbuurt onder valt, is het met 62 procent niet veel beter.
Ook in Zuidwest is het niet zo best, met 65 en 66 procent in twee postcodegebieden. Matig is de opkomst verder in een deel van het centrum – de noordhelft binnen de singels, postcode 2312 – met 64 procent vaccinaties. Als de prikken van verpleeghuizen of huisartsen worden meegeteld, zal de score in deze wijken wel iets hoger uitkomen, maar het blijft wel ver onder de 85 procent die volgens het RIVM nodig is.
Buurthuizen en video’s
De GGD is niet van plan om zich bij de lage vaccinatiepercentages in deze wijken neer te leggen. Zoals directeur Sjaak de Gouw gisteren aan Omroep West vertelde, komt er na de massavaccinatie meer maatwerk om achterblijvende groepen alsnog beter te bereiken’.
Hij sprak over samenwerking met buurthuizen en bibliotheken en over een videoboodschap voor de moslimgemeenschap. Ook de landelijke ‘veegronde’ voor mensen tussen de 60 en 64 die alsnog een prik willen als het maar geen AstraZeneca is, past daarin. “We hebben maar één doel en dat is zo veel mogelijk mensen veilig te vaccineren.”
De research voor deze rubriek “Even Narekenen” wordt ondersteund door het Leids Mediafonds. De berekening van de vaccinatiegraad van Leiden als geheel is in een update gecorrigeerd.
Sleutelstad Media
Middelstegracht 87A
2312 TT Leiden
E-mail
redactie@sleutelstad.nl
Telefoon Redactie
071 - 5235907
