Tweede Kamer boos over onzorgvuldige besluitvorming kinderhartchirurgie

De Tweede Kamer is kwaad over het besluit om de kinderhartchirurgie in Nederland te concentreren in twee centra: Erasmus MC in Rotterdam en UMC Utrecht. Toenmalig minister Hugo de Jonge (CDA) van Volksgezondheid, Welzijn en Sport besloot dat op 20 december vorig jaar en sindsdien buitelen de ziekenhuizen over elkaar heen.

Donderdag debatteerde de Kamer over dit besluit met de huidige zorgminister, Ernst Kuipers (D66). De opvolger van De Jonge blijft vasthouden aan maximaal twee centra. “Het CDA is verbijsterd over dit besluit”, zegt Kamerlid Joba van den Berg. Eerder had haar D66-collega Wieke Paulusma gezegd dat de procesvorming ‘beter, anders en transparanter’ had moeten zijn. “Hoe is de keuze gemaakt?”, wilde Corinne Ellemeet van GroenLinks weten. “Dat is gewoon niet duidelijk.”

De Tweede Kamer laat volgens mediapartner Omroep West geen spaander heel van de manier waarop De Jonge vlak voor het einde van zijn ministerschap op die portefeuille, besloot om het aantal centra waar kinderhartchirurgie wordt uitgevoerd terug te brengen van vier naar twee. En vooral niet van het feit dat hij het Erasmus MC en UMC Utrecht aanwees om dit in de toekomst te gaan doen.

Onjuist en onvolledig geïnformeerd
“Hoe kon dit nou gebeuren?”, wil SGP-voorman Kees van der Staaij weten. “Het besluit wordt niet gedragen door het veld, de onderlinge verhoudingen zijn erdoor op scherp gezet.” Iets minder diplomatiek verwoordde zijn PvdA-collega Khadija Arib het: “Er is stront aan de knikker. En niet zo’n beetje ook.” Beiden zijn voorstander van een ‘open en brede discussie’ waarin de ‘data’ goed wordt getoetst.

En dan ligt meteen de vraag op tafel: blijven er twee centra open, of mogen het er ook drie zijn? De meeste Kamerleden willen zich hier niet over uitspreken, maar zijn voorstander van een open onderzoek. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) is door minister Kuipers gevraagd om een impactanalyse te doen, zodat duidelijk wordt wat de gevolgen van de nu voorgestelde concentratie zijn. Prima, vindt de Twee Kamer. Maar een meerderheid wil dat er veel verder wordt gekeken dan alleen dit besluit.

Breder onderzoek
Minister Kuipers heeft de Kamer toegezegd dat het onderzoek van de NZa breder wordt dan toe nu was afgesproken. Niet alleen de gevolgen van het weghalen van de kinderhartchirurgie in Leiden en Groningen worden onderzocht, datzelfde gaat nu ook gebeuren voor het Erasmus MC en het UMC Utrecht. Wel benadrukt hij dat er alleen wordt gekeken naar de gevolgen van het weghalen van de kinderhartchirurgie en niet naar andere bijzondere verrichtingen. “Anders zijn we weer tien jaar bezig”, aldus de minister. En dat wil hij absoluut niet. “We zijn nu al dertig jaar bezig met deze discussie. Maar in die dertig jaar is er niets gebeurd.”

Kuipers zegt hij het besluit van zijn voorganger daarom te snappen om twee centra aan te wijzen voor de toekomst. De manier waarop het besluit is genomen en is gecommuniceerd verdient volgens hem echter geen schoonheidsprijs. “De criteria waren niet bekend. Er was onvoldoende inzichtelijk hoe de keuzen voor Utrecht en Rotterdam is gemaakt”, zegt hij. “Dat heeft voor onrust en onbegrip gezorgd. En dat kost draagvlak.”

Minister Ernst Kuipers blijft erbij dat het samenwerkingsverbond tussen het LUMC en Amsterdam UMC, CAHAL gewoon geen enkele kans maakt. Het centrum voldoet volgens de minister niet aan de gestelde criteria omdat er op twee plekken behandelingen worden uitgevoerd: volwassenen in Amsterdam, kinderen in Leiden. Bovendien heeft het kinderziekenhuis van het LUMC volgens Kuipers ‘niet alles in huis om alle mogelijke complicaties te behandelen’. Het LUMC ontkent dit, en zegt dat het berust op foutieve informatie. Maar de minister houdt hier wel aan vast.

Toch terug naar twee centra
Maar minister Kuipers blijft bij het standpunt dat deze bijzondere vorm van zorg terug moet naar maximaal twee centra. Als argument haalt de minister allerlei rapporten aan die de afgelopen dertig jaar zijn geschreven. De Tweede Kamer is hiermee niet blij. Kamerleden willen eerst het onderzoek afwachten dat nu door de NZa wordt gedaan. “Als de minister nu al aangeeft dat hij terug wil naar twee centra, hoeft dat onderzoek niet meer gehouden te worden. Dan houden we elkaar voor de gek”, stipt Arib aan. Volgens Kuipers wacht hij uiteraard het rapport af, maar weet hij nu al dat – op basis van alle rapporten van de afgelopen dertig jaar – twee centra beter zijn dan drie.

Kansen LUMC niet groter
Dat rapport van de NZa moet rond de zomer klaar zijn. Dan wordt daarna gekozen in welke ziekenhuizen kinderen terechtkunnen voor hartchirurgie. De kansen voor het LUMC zijn niet echt groter geworden. Dit ziekenhuis werkt samen met Amsterdam UMC in CAHAL. In CAHAL worden volwassenen behandeld in Amsterdam, de kinderen in Leiden. En dat wil het ministerie juist niet. Bovendien blijft de minister erbij dat het kinderziekenhuis in Leiden niet genoeg kennis en kunde in huis heeft om alle denkbare complicaties goed te behandelen. Het LUMC bestrijdt dat.

Leiden Maatschappij Sluiting kinderhartchirurgie LUMC