Weggevoerde Leidse Joodse weeskinderen herdacht door kinderen uit groep 8

Het was vrijdag 17 maart tachtig jaar geleden dat vijftig Leidse Joodse weeskinderen door de Duitse bezetters werden weggevoerd. Ze werden bijna allemaal vermoord. “De herdenking van de weeskinderen was dit jaar net zo bijzonder als elk jaar, maar je hebt toch iets met zo’n getal. De kinderen die hier woonden hadden nu opa of oma kunnen zijn”, aldus Truus de Haan van de Stichting Herdenking Jodenvervolging Leiden.

“Het is goed om hier te zijn, want zo kunnen we ook de Joden die hier in het weeshuis hebben gewoond herdenken”, vertelt Matthijs. Dat hier is het voormalige Joodse weeshuis Machseh Lajesoumim, Roodenburgerstraat 1a. Matthijs las samen met andere kinderen van groep 8 van de St. Josephschool gedichten voor, ze noemden de namen van de weeskinderen en hun leeftijd, en plaatsten een steentje op de natuurstenen koffer voor het weeshuis, het monument voor de vermoorde kinderen en hun begeleiders.

Tekst loopt door onder audio

Truus de Haan en kinderen van de St. Josephschool over de herdenking van de moord op de Leidse Joodse weeskinderen.

Matthijs: “Ik heb twee namen voorgelezen van Joden die hier zijn weggevoerd en in het concentratiekamp zijn gestorven, Maurits en Simon Hakker.” Deze twee kinderen waren respectievelijk 14 en 10 jaar oud toen ze op 21 mei 1943 in Sobibor werden vergast. Van de vijftig kinderen en negen begeleiders die op 17 maart 1943 werden opgepakt, overleefden slechts vier de oorlog. Na de kinderen was het aan de volwassenen om een steentje te plaatsen op de koffer. Leo Levie sloot de bijeenkomst vrijdag af met een Joods gebed.

Herdenking
De jaarlijkse herdenking op 17 maart, de datum van de ontruiming van het Joods Weeshuis, werd in 2022 nieuw leven ingeblazen op initiatief van Jan-Jaap de Haan namens de Historische Vereniging Oud Leiden, in navolging van de herdenking die Jaap Focke jarenlang organiseerde. Focke schreef twee jaar geleden een monumentaal boek over het Joods weeshuis met verhalen zoals die van Sally die door het politiecordon heenliep om thuis, in het weeshuis, te komen.

De jaarlijkse Herdenking Jodenvervolging Leiden vindt plaats op 16 april in de Petruskerk. Dit jaar zullen Arthur van Kleeff en Wil Witte er een Leidse geschiedenis vertellen met de titel: ‘De biechtstoel van de Petruskerk’. Het een en ander wordt omlijst met joodse gezangen door chazan Ken Gould en muziek door Herman Lodder (orgel/piano) en de violisten Karin Goei en Adriaan Bedner. De herdenking is voor iedereen: jong en oud, joods en niet-joods, gelovig en niet-gelovig.

Leo Levie sloot de bijeenkomst vrijdag af met een Joods gebed.

Cultuur Leiden Maatschappij Onderwijs Politiek