Van museum tot theaterzaal; Voorschoten zoekt nieuwe bestemming voor Ambachts- en Baljuwhuis

‘Vestig er een museum in’, ‘zorg voor een grote theaterzaal met glazen uitbouw’, of ‘maak er toch een boutiquehotel van.’ Inwoners van Voorschoten hebben talloze ideeën voor het monumentale Ambachts- en Baljuwhuis waar de laatste jaren zoveel om te doen is geweest. Woensdagavond brainstormden zij op initiatief van de Voorschotense Krant, Sleutelstad en Omroep West over de toekomst van dit bijzondere gebouw.

In het Ambachts- en Baljuwhuis gebeurt vanwege alle onduidelijkheid over de toekomst al jaren heel weinig. Bij hoge uitzondering deed huurder Jos Kriek de deuren open voor de brainstormavond, waar een kleine dertig Voorschotenaren op afkwamen.

Sommige hadden hun plannen al geprint bij zich. Anderen, waaronder een ambtenaar van de gemeente en een paar raadsleden, wilden vooral meeluisteren. Sjoerd van den Dool, oud-raadslid van de VVD, was misschien wel de meest opvallende aanwezige. Hij voerde het woord toen zijn partij de deal met Kriek blokkeerde.

In groepjes schreven Voorschotenaren met markers hun ideeën op de lege vellen papier. Bij een van hen stond bovenaan: ‘Steengracht museum’, vernoemd naar Jonkheer Steengracht. Hij schonk het pand in 1912 aan de gemeente Voorschoten met als voorwaarde dat de gemeenschap er gebruik van kan maken.

Naast een museum dacht dit groepje aan een museumwinkel en hotelkamers om het te bekostigen. De kamers moesten dan vernoemd worden naar belangrijke personen uit de Voorschotense geschiedenis.

Tekst gaat verder onder de foto.

Andere plannen leken meer op al bestaande ideeën. Zo hebben zowel Kriek als Bayer voorgesteld om er een luxe boutiquehotel van te maken met ongeveer twaalf kamers. Daar had een van de groepjes ook wel oren naar. “Er moet dan wel wat verbouwd worden, want invalide mensen kunnen hier niet komen om boven te logeren.” Beneden zou dan het restaurant komen en de kelder wordt een café.

Voordat het mislukte verkoopproces een paar jaar geleden begon, maakte de Voorschotense Kunstkring gratis gebruik van het Ambachts- en Baljuwhuis. Zij hadden een expositieruimte op de zolder van het pand. Daar zijn ze uitgestuurd toen de gemeente het wilde gaan verkopen. Nu de verkoop mislukt is, vonden meerdere groepjes dat er in de toekomst weer iets met cultuur gedaan moet worden.

Out of the box plannen waren er ook. Zo stelde een groep voor om een grote theaterzaal te vestigen in het pand. De ruimte die daarvoor nodig is, moest worden gecreëerd via een glazen uitbouw aan de voorkant. Anderen zagen meer in kleinschalige concerten of theatervoorstellingen.

Levendigheid
De avond bestond niet alleen uit het verzamelen van ideeën. Om de aanwezigen te inspireren vertelde Wim van den Eijkel, collectiebeheerder van het museum Voorschoten, over financiering van het Ambachtshuis (pas later is het samengevoegd met het Baljuwhuis). Zo kwam er een extra belasting op drank waarmee dorstige Voorschotenaren in wezen meebetaalden aan de bekostiging van het pand.

Jan van Leeuwen, wethouder in Voorschoten in de jaren 80, ging in op de meer moderne geschiedenis. In zijn tijd werd het Ambachts- en Baljuwhuis gebruikt als multifunctionele plek voor commissievergaderingen, fractievergaderingen en vonden er huwelijken plaats. Naderhand werd er dan nog wat gedronken. Die levendigheid verdween toen de gemeente Voorschoten dat allemaal terugverhuisde naar het gemeentehuis. Daardoor was de exploitatie niet meer rendabel.

‘Maak het Ambachts- en Baljuwhuis weer van de Voorschotenaren’
De geschiedenislessen inspireerden vele, maar de vraag bij de meeste ideeën was wel: hoe realistisch is het? Het Ambachts- en Baljuwhuis is een rijksmonument dat veel onderhoudskosten met zich meebrengt en je mag er niet zomaar wat aan veranderen. Een van de groepjes kwam daarom met het voorstel om een stichting in het leven te roepen. “Die zou onder meer moeten zorgen voor fondsenwerving.”

Een andere gedachte die bij meerdere groepjes viel, was om functies van het gemeentehuis terug te brengen bij het Ambachts- en Baljuwhuis. Op dit moment wordt het gemeentehuis aan de Leidseweg gebruikt voor raadsvergaderingen, werkplek voor ambtenaren, loket voor burgers en er worden Oekraïense vluchtelingen opgevangen. Tegelijkertijd moet het gebouw binnenkort grondig verduurzaamd worden.

En dus werd er gezegd: “Maak het Ambachts- en Baljuwhuis weer van de Voorschotenaren en verhuis de functies van het gemeentehuis, net als in de jaren 80, terug naar de Voorstraat.”

Tekst gaat verder onder de foto.

Plan van aanpak
Jos Kriek zelf, ook aanwezig op de brainstormavond, wil er het liefst een boutiquehotel van maken. Beneden blijft het restaurant, boven komen hotelkamers en de grote zaal blijft beschikbaar voor activiteiten vanuit de gemeente. Kriek is bereid om met die verbouwing te beginnen, maar wacht nog altijd op zekerheid vanuit de gemeente.

Daarbij is de laatste stand van zaken dat het gemeentebestuur bezig is met een startnotitie. “In principe willen we een plan van aanpak en niet verkopen”, zei wethouder Paul de Bruijn daarover in de raadsvergadering van afgelopen donderdag. Maar helemaal uitgesloten is verkoop ook weer niet. Een besluit valt pas na de zomer.

Het Ambachts- en Baljuwhuis in Voorschoten is de laatste jaren veel in het nieuws geweest. De gemeente wilde het in eerste instantie verkopen aan huurder Jos Kriek. Dat ging niet door waarna er een openbare verkoop kwam. Daar kwam de Wassenaarse ondernemer Boris Bayer uit. Ook die voorgenomen verkoop ging niet door. Sterker nog, het leidde tot een juridisch conflict dat opgelost werd met een schadevergoeding van 350.000 euro voor de ondernemer. Nu het pand niet verkocht is, is de vraag wat de gemeente ermee wil.

Dit verhaal is mede tot stand gekomen door financiering van het Leids Mediafonds.

Politiek Voorschoten Ambachts- en Baljuwhuis Voorschoten