Leidse raad houdt 'Parel35' aan Waardkerkplein tegen

De waarschuwingen van bouwwethouder Julius Terpstra ten spijt gaat de Leidse gemeenteraad de bouw van een dertien meter hoge kubuswoning op het Waardkerkplein tegenhouden. Het gaat om een zogenoemd ‘parelproject’.

Dat project heet officieel Nieuwe Parels en behelst een serie van 71 plekken in Leiden die architect Fons Verheijen enkele jaren geleden in kaart bracht om woningen toe te voegen. Veelal bovenop bijvoorbeeld een garage om zo een ‘gat’ in de gevelrij op te vullen met een woning. In eerste instantie was de gemeente er erg enthousiast over en omarmde het project. “Daarvan is inmiddels geen sprake meer”, vertelde wethouder Terpstra de commissieleden. “We omarmen het niet meer. Er gaat veel te veel ambtelijke capaciteit inzitten voor relatief weinig woningen.”

Dat de indruk was ontstaan dat de parels een bijzondere behandeling kregen, waarbij tegenstanders bij voorbaat op achterstand zouden staan, helpt ook niet, hoewel er van afwijkende regels volgens Terpstra nooit sprake is geweest. “Ik heb architect Verheijen eerder al gemeld dat we het project niet meer omarmen. Dat was geen leuke boodschap en daarom is de website van het parelproject ook offline gehaald.”

Tekst gaat door onder de impressies

Noodrem
Om de bouw van Parel35 alsnog tegen te houden trekt de gemeenteraad volgende week aan de noodrem. “De aangevraagde omgevingsvergunning weigeren, kan alleen op basis van argumenten op het gebied van ‘goede ruimtelijke ordening’. En dat is hier lastig, want er ligt al een positief advies van de welstandscommissie”, beargumenteerde Terpstra het voornemen van het college om de vergunning te verlenen. Hij denkt dat die argumenten er in dit geval niet zijn.

Risico
De benodigde grond is echter eigendom van de gemeente Leiden en de raad houdt, door het steunen van een motie die de Partij Sleutelstad volgende week indient, de voorgenomen verkoop van de grond tegen. Volgens Terpstra is daar wel een risico aan verbonden. Er is namelijk vooroverleg geweest, waaruit de initiatiefnemer, het Leidse architectenbureau OASA, heeft kunnen afleiden dat het wel goed zou komen. “En we moeten als overheid betrouwbaar zijn”, hield hij de raadscommissie voor. Het risico bestaat er volgens Terpstra uit dat OASA naar rechter stapt om de vergunningverlening via die weg af te dwingen of anders gecompenseerd zal willen worden voor gemaakte kosten. “Dat risico moeten we dan maar op de koop toenemen”, vond VVD-raadslid Bob Scheffer.

Participatie
De raadscommissie boog zich over het voorstel van de Partij Sleutelstad, maar niet nadat een aantal omwonenden de raadsleden ook had toegesproken. Stuk voor stuk lieten ze weten niet of nauwelijks in de plannen gekend te zijn. Dat gebrek aan participatie vindt ook het college slecht. “Ik heb dat in juli 2022 ook al met de initiatiefnemers besproken.” Volgens Terpstra is het aan die initiatiefnemers om de participatie te organiseren, maar kan de gemeente er eigenlijk geen consequenties aan verbinden als dat niet goed verloopt. “Het is in elk geval geen reden om de vergunning niet te verlenen.”

De discussie leverde nog wel een ander inzicht op bij de raadsleden. Dat blijkbaar iedereen een plan kan indienen en er een omgevingsvergunning voor kan aanvragen, gaat de raadsleden wel erg ver en ook wethouder Terpstra worstelt daar mee. “U bent het hoogste orgaan binnen de gemeente en het is gek als u daar dan geen invloed op heeft. Ik laat dat daarom nu ook uitzoeken.”

Beleidsdoelen
Het voorstel van de Partij Sleutelstad kan waarschijnlijk rekenen op raadsbrede steun. Het college wordt daarin opgeroepen om de grond niet te verkopen. “En dan stopt het project”, gaf Terpstra de consequentie van zo’n besluit weer. Op verzoek van GroenLinks wordt er nog een tweede punt toegevoegd aan de motie. Daarin staat, en dat is iets dat de raad voortaan eigenlijk altijd wil, dat meewerken aan initiatieven alleen kan als die passen binnen de gemeentelijke beleidsdoelen. “Het kan toch niet dat mensen zomaar openbare pleinen kunnen claimen voor bouwprojecten”, zei GL-raadslid Ivo van Spronsen daarover. “En dit plan draagt daar niet aan bij. Het gaat bijvoorbeeld niet om het toevoegen van betaalbare woningen en het goed inrichten van de openbare ruimte voor het klimaat wordt er ook moeilijker door.” De rest van de commissie was het met hem eens en ook de wethouder vindt zo’n bepaling prima.

Andere partijen hadden nog wel een aantal extra argumenten om tegen de realisatie van Parel35 te zijn. Zo kan de PS zich niet voorstellen dat het ontwerp past binnen de historische binnenstad en zou bovendien een bestaande openbare elektriciteitsvoorziening geïntegreerd worden in een een  particulier gebouw. Ook het CDA hecht aan de historie van de binnenstad en vindt het ontwerp bovendien alles behalve een parel. Alle partijen storen zich aan het gebrek aan participatie en laten ook dat zwaar meewegen.

Leiden Maatschappij Politiek Nieuwe Parels