De virus-estafette: overleven start-ups op het Bio Science Park de crisis?

Het ene moment heb je een prijswinnende startup met een veelbelovende medische innovatie. Maar even later staat alles stil: coronacrisis, laboratoria dicht, financiers haken af. Je zoekt redding bij een noodlening van de overheid, maar het aanvraagloket raakt overbelast. Weken hoor je niks. Je bungelt boven de afgrond. Hoe loopt dit af?

Dit stille drama heeft zich sinds eind maart ontrold in verschillende hoeken van Leiden Bioscience Park. Terwijl media en politici de deur platliepen bij gevestigde kampioenen zoals Janssen, LUMC, Batavia en Pharming raakte een groep startups in de problemen. De dreigende slachting zou een generatie toekomstige kampioenen onderuit kunnen halen.

Hoog tijd voor een reddende hand van de overheid. En op papier kwam die er ook, met de Corona Overbruggingslening (COL), maar in de uitvoering ging veel mis. Wekenlang zaten zeventien Leidse startups in onzekerheid over een noodlening – tot vandaag aan toe.

Micronaalden
MyLife Technologies is één van die startups. In een hoekje van verzamelgebouw Biopartner-4 werken hier zes mensen aan een compleet nieuwe manier om vaccins en medicijnen toe te dienen. Een soort pleister met minuscule naaldjes die het medicijn pijnloos en in de juiste dosering onder de huid je lichaam in brengen. Vervelende injecties en onhandige pillen kunnen overbodig worden. Voor vaccins werkt dit snel en goedkoop – wat in deze coronatijd erg nuttig kan zijn.

“Dat onze micronaalden perfect werken, hebben we in kleinschalige tests bewezen, bijvoorbeeld met griepvaccins”, zegt Mike de Leeuw, CEO bij MyLife. “Maar voordat we de markt op kunnen, is er nog veel werk te doen.” Research om de dosering via de naaldjes te perfectioneren. Laboratoriumtests en proeven met patiënten: eerst een handvol, dan meer en dan duizenden – voor onweerlegbaar statistisch bewijs. En dan een lange weg van registratie, productie en marketing.

Die lange aanloop is typerend voor de life science. Tien jaar is het minimum, het dubbele komt vaker voor. Galapagos, Pharming en Janssen leden elk meer dan twintig jaar verlies voordat ze groot werden.

Geldschieters
“Zonder geldschieters red je het niet in ons vakgebied”, weet De Leeuw. Als moleculair bioloog en bedrijfskundige werkte hij eerder bij DSM en Unilever. Daarna was hij betrokken bij vijf verschillende startups in de biomedische hoek. En sinds januari mag hij als ‘turnaround manager’ MyLife Technologies op stoom brengen. De jacht op financiers hoort daarbij. En die is spannend.

CEO Mike de Leeuw van MyLife Technologies en Bas Reichert van de ondernemersvereniging van het Bio Science Park

“Dit voorjaar waren we toe aan een nieuwe financieringsronde”, vertelt De Leeuw. “We hadden een half miljoen nodig en er waren vijf informele financiers die elk een ton wilden inleggen. Mensen met sympathie voor onze missie, die het risico aandurfden.” Alle papierwerk was gedaan en op 17 maart zouden ze bij Van der Valk in Houten handtekeningen zetten.

Maar op 12 maart kwam Mark Rutte op tv. Hij kondigde de lockdown aan. De meeting ging niet door. “Twee financiers meldden dat ze zich niet helemaal lekker voelden. Hun aandelen in andere bedrijven waren gekelderd en ze moesten de hand op de knip houden.”

Was het virus vijf dagen later geweest, dan had MyLife een jaar vooruit gekund, maar nu liep het spaak. De CEO kon de andere drie geldschieters binnenboord houden en wist het gat in zijn begroting te verkleinen, maar er ontbrak nog minstens een ton. De Leeuw: “Om dat laatste geld ben ik al tien weken aan het bedelen.”

Overbruggingslening
MyLife Technologies is niet de enige startup die nu in acute problemen zit. Uit een enquête op het Bio Science Park bleek in april dat dit geldt voor één op de tien bedrijven. Binnen een half jaar zou zelfs een kwart in nood raken.

Het ene bedrijf moest patiëntenproeven stopzetten, miste zo deadlines en dus een volgende portie geld. Anderen moesten hun werk in laboratoria stilleggen en raakten zo in tijd- en geldnood. En bedrijven als MyLife misten een financieringsronde. Domme pech, want het dubbeltje kan ook anders vallen. “Een collega-bedrijf hier op de gang”, vertelt De Leeuw, “had net een financieringsronde binnen. Die kunnen vooruit.”

Groot was daarom de opluchting toen het kabinet op 7 april een speciale regeling voor startups aankondigde: de Corona Overbruggingslening (COL). Bedrijven die aan veelbelovende innovatie werkten en die vóór de coronacrisis niet al op omvallen stonden, konden zo’n lening krijgen.

De Leeuw zag het weer zitten. Toen op 29 april de landelijke aanvraagportal open ging, diende hij direct zijn aanvraag in. “De belofte was: binnen negen dagen wordt er beslist. Dus wij stonden op scherp om eindelijk los te kunnen gaan.”

Killing
Maar toen begon het lange wachten. “Nu is het 10 juni en weten we nog niks!”, zegt de vrij wanhopige CEO van MyLife Technologies. “Je hangt aan je nagels boven de afgrond. Je financiers zeggen: wij betalen alleen als die lening komt. En intussen blijft het oorverdovend stil.”

De uitvoerende instantie, InnovationQuarter, heeft wel een uitleg. Landelijk werden er tweehonder COL-aanvragen verwacht, er kwamen er 1500! Zuid-Holland kreeg er 371 en dat kost tijd om te verwerken. Directeur Rinke Zonneveld: “Er zitten ook aanvragen van gelukszoekers bij. Dus je moet zorgvuldig selecteren.”

Verslaggever IJsbrand Terpstra in gesprek met Rinke Zonneveld van Innovation Quarter

En zo wachten tot vandaag 17 van de 21 Leidse aanvragers van een COL-lening op antwoord. De Leeuw: “Dit is killing. Ik begrijp dat het ingewikkeld is. Maar dat de wachttijd oploopt tot zes weken, zonder behoorlijke communicatie, dat snap ik niet”.

Je kan niet zeggen dat hij voor één gat te vangen is. Na een landelijke oproep om ‘zorginnovatie’ voor de bestrijding van corona vormde hij in april een consortium van vaccinontwikkelaars, testinstituten en een ziekenhuis om het gebruik van de micronaaldpleisters voor coronavaccins te testen. Maar als antwoord kreeg hij per kerende post te horen dat dit alleen bedoeld was voor grotere, gevestigde researchorganisaties. Alweer mis geschoten.

“Vallen we nou binnen een maand om?” vraagt De Leeuw zich hardop af. “Dat zou niet moeten kunnen, maar dat zei ik vorige maand ook al.” Hij heeft al best ruige avonturen meegemaakt in Europa, de VS en Azië. Zat met zijn gezin tijdens de SARS-epidemie in 2003 zelfs in lockdown in China. “Maar zoiets waanzinnigs als dit heb ik echt nog nooit meegemaakt.”

De research voor deze rubriek over de Leidse regio en het coronavirus wordt mogelijk gemaakt door het Leids Mediafonds

Economie Leiden Science De virus-estafette