Even op een rij: wie krijgt wanneer welke prik?

De vaccinatie tegen het coronavirus wordt versneld. Dat heeft minister Hugo de Jonge woensdag beloofd. Maar hoe zit het precies? Wie kan wanneer een uitnodiging voor de coronaprik verwachten? En welk vaccin wordt het? Sleutelstad zet het op een rij.

Leiden is de enige stad in Europa waar twee verschillende coronavaccins worden geproduceerd, in tientallen miljoenen doses. Toch krijgen Leidenaren hun prik niet eerder dan anderen. De stad heeft, met pas 4,7% van de inwoners geprikt, op dit moment zelfs de laagste vaccinatiegraad van de hele regio. Dat komt doordat de duizenden studenten voorlopig nog niet aan de beurt zijn.

Lees hier het coronadossier van Sleutelstad

Thuiswonende ouderen
Geprikt zijn nu bepaalde groepen zorgpersoneel en de bewoners van verpleeghuizen. En sinds eind januari is de vaccinatie van thuiswonende ouderen gestart. Maar tot nu toe ging dat erg langzaam.

Na twee maanden zijn alleen de 80-plussers aan de beurt geweest, en in enkele provincies ook de 63- en 64-jarigen: samen ruim een half miljoen thuiswonenden. Maar er wachten nog bijna 5 miljoen thuiswonende 55-plussers op een prik.

Om die mensen binnen twee maanden gevaccineerd te krijgen, is een flinke versnelling nodig. Maar minister de Jonge denkt dat het gaat lukken. En onmogelijk is het niet, want eindelijk kan Nederland de komende tijd over miljoenen vaccindoses beschikken.

Sinds donderdag is er een nieuw vaccinatieschema bekend onder het motto “Wie wordt wanneer gevaccineerd?” Samen met informatie die aan de GGD’s en huisartsen is gestuurd, valt daaruit het nodige af te leiden.

GGD: drie vaccins
Vooral de GGD’s kunnen snel veel meer werk gaan maken van de vaccinatie. Ze kunnen de komende tijd voor mobiele thuiswonende ouderen niet één maar drie vaccins gebruiken.

Pfizer, dat eindelijk in een gestage stroom van honderdduizenden doses per week binnenkomt, blijft belangrijk. Vanaf half april komt daar het éénpriksvaccin van Janssen bij. En voortaan mogen de GGD’s voor ouderen tot 75 jaar ook AstraZeneca gebruiken. Eerder legde de gezondheidsraad voor de zekerheid de grens voor dit vaccin bij 65 jaar, maar inmiddels is aangetoond dat het ook boven die leeftijd zijn werk doet.

Met deze drie vaccins moet de GGD vóór 1 juli tien miljoen Nederlanders kunnen prikken. Dus ziet de planning er nu zo uit:
• 75-79 jaar: eind maart uitgenodigd. Pfizer-vaccin.
• 70-74 jaar: vanaf half april. Drie vaccins inzetbaar.
• 65-69 jaar: vanaf eind april. Ook drie vaccins

Het schema van de GGD stopt voorlopig bij de 65 jaar. Maar de groep net onder de 65 is ook al ingepland. Die is door een speling van het lot toegewezen aan de huisartsen.

Bij de huisarts
De huisartsen hebben in een vroeg stadium al gevaccineerd bij kleine groepen niet-mobiele ouderen en bij hun ‘eigen’ patiënten in verpleeghuizen. Dat gebeurde met de vaccins van Pfizer of Moderna.

Daarna kregen ze ook als taak om snel anderhalf miljoen mensen te vaccineren met AstraZeneca. En omdat de werkzaamheid van dit vaccin nog niet zeker was bij ouderen boven de 65, kregen de huisartsen twee groepen onder die leeftijd toebedeeld:
• Alle mobiele thuiswonenden 60 tot en met 64 jaar.
• Mensen met hoog risico (morbide obesitas en Down). Was tot en met 65, werd tot en met 74 jaar.

Door tegenvallende leveringen van AstraZeneca plus een vaccinatiestop vanwege mogelijke bijwerkingen liep deze prikcampagne vertraging op. Maar intussen zijn de voorraden vaccin flink uitgebreid, dus kan er flink versneld worden.

Nu in de regio
De vaccinlevering aan huisartsen gaat per provincie. Juist deze week waren de huisartsen in onze regio aan de beurt om bij het RIVM hun eerste vaccindoses te bestellen, bestemd voor de 63- en 64-jarigen.

Volgende week wordt de levering verwacht en begin april kan het prikken van deze groepen eindelijk beginnen. Daarmee is deze groep dan toch nog veel eerder aan de beurt dan de meeste thuiswonenden tussen de 65 en 75.

Binnenkort moeten de huisartsen ook de thuiswonende, niet-mobiele patiënten gaan prikken. Per artsenpraktijk gaat het om een handvol mensen, maar er komt wel veel kijken bij het organiseren van deze vaccinaties. Daarom wordt er nog gezocht naar een efficiënte aanpak.

Immuunproblemen
Intussen komen nog andere kwetsbare of essentiële groepen in beeld. Dit zijn kleinere aantallen, dus kan het soms snel gaan. Een thuiswonende leukemiepatiënt kreeg woensdag opeens te horen dat zij komende maandag al de eerste coronaprik van Moderna kon krijgen.

Dit vaccin is op advies van de Gezondheidsraad gereserveerd voor speciale groepen. En die groepen zijn nú aan de beurt:
• Patiënten met ernstige immuunproblemen: vanaf 23 maart. Moderna. In het ziekenhuis.
Onder deze groep vallen mensen met een aangeboren afweerstoornis, met leukemie of nierfalen, en ook mensen die recent een orgaan- of beenmergtransplantatie hebben gehad.

Andere groepen
Volgens de minister moet begin juli iedereen boven de 18 die dat wil, tenminste één prik gekregen hebben. De details staan nog steeds niet helemaal vast. Vanaf mei gaat het grofweg hierom:
• Andere medische risicogroepen 18-60 jaar: vanaf mei. Huisarts. AstraZeneca of Janssen.
• 50-59 jaar vanaf mei. Details nog niet bekend.
• Meer ziekenhuispersoneel: vanaf april of mei. Ziekenhuis.

Later in mei en juni zouden dan ook de kleine 10 miljoen overige Nederlanders hun eerste prik moeten krijgen. Op papier zijn er tegen die tijd vaccins genoeg, maar met 2 miljoen prikken per week moet het dan zes of zeven keer zo snel gaan als nu. Dat wordt een enorme operatie. Zowel huisartsen als GGD’s zullen er hun handen vol aan hebben.

Dit artikel past binnen het project “De coronamarathon”, dat wordt ondersteund door het Leids Mediafonds.

 

Maatschappij Regio corona Coronacrisis De virus-estafette