Twee 'groentjes' redden Doelencomplex van slopershamer: 'Vertrouwen in instanties zijn we kwijt'

Giny Schoemaker en Theresa Steeman hadden geen idee waar ze aan begonnen in 2016: als leden van de bewonerscommissie van het Doelencomplex aan de Doelensteeg in Leiden gingen ze samen met de huurdersbelangenvereniging de strijd aan met de Universiteit Leiden en de gemeente om hun huizen voor sloop te behoeden. De universiteit was van plan op de plek van hun woningen een nieuwe campus te bouwen. Afgelopen zomer werd duidelijk dat die plannen niet door zouden gaan en daarmee was ook de sloop van de baan. De twee actievoersters blikken nu met trots terug op een roerige zes jaar.

Lees meer over het Doelencomplex in het dossier van Sleutelstad

Hoe gaat het met jullie na zes jaar strijd?
Giny: “Eindelijk rust. Je stond 24/7 op scherp natuurlijk. We moesten alles in de gaten houden dus we hadden geen moment rust. Daar kwam de constante dreiging van sloop dan nog eens bij. Nu is dat eindelijk weg en valt er dus een last van je schouders.”

Theresa: “Ik kom nog niet echt aan dingen toe. Ik lees wel de krant, doe een puzzeltje en pas op de kleinkinderen. Ik moet van alles gaan doen aan het huis want daar ben ik zes jaar niet mee bezig geweest. En ik wil uiteindelijk een boek gaan schrijven over alles wat we mee hebben gemaakt.”

Wanneer beseften jullie voor het eerst dat ze wilden gaan slopen?
Theresa: “Toen ik een brief in de brievenbus kreeg. Ik zat toen nog niet in de bewonerscommissie, maar alle bewoners kregen die op een vrijdagmiddag. Daarin stond dat ze het gebied al zagen als universiteitsterrein en dat ze wilden gaan slopen. Ik was kwaad en vond het gewoon een belachelijk plan en ook heel oneerlijk. Dat was meteen mijn belangrijkste drijfveer.”

Giny: “Dat gevoel van onrechtvaardigheid had ik ook heel sterk. Dat mensen zomaar even kunnen zeggen dat ze iets willen en dat het dan ook gebeurt. Daar kon ik gewoon met m’n pet niet bij en dat was de motor waardoor ik het volhield.”

Is er wel een moment geweest dat jullie het niet meer zagen zitten?
Giny: “Niet echt dat we het niet meer zagen zitten, maar op een gegeven moment waren we wel aan het einde van ons Latijn.”

Theresa: “Ik was het de laatste maanden wel zat, maar niet omdat ik dacht dat we gingen verliezen. Dat heb ik nooit gedacht. Het was een geschenk toen we in september hoorden dat de sloop van de baan was. Anders hadden waren we nog steeds aan het strijden geweest.”

Zijn jullie trots op wat jullie bereikt hebben?
Giny: “Ja! Nou ja, voldoening is misschien een beter woord.”

Theresa: “Nu we het er zo over hebben vind ik het wel geinig dat we de universiteit en de gemeente Leiden verslagen hebben. Ik vind het geinig, trots is een verkeerd woord. Ik vind het wel sterk van onszelf want we hadden hier totaal geen ervaring mee.”

Hebben jullie wat geleerd van de afgelopen zes jaar?
Theresa: “Ik ben van nature over het algemeen goed van vertrouwen, maar als het om instanties gaat ben ik dat vertrouwen echt helemaal kwijt en dat vind ik eigenlijk wel heel treurig. En ik heb ook geleerd dat als mensen vriendelijk naar je glimlachen je echt moet opletten. Met een super vriendelijk gezicht staan ze je te bedotten.”

Giny: “Dat heb ik ook. De gemeente Leiden bijvoorbeeld, heeft ons echt laten vallen. Je kunt ze niet vertrouwen. Het is nooit zo zoals ze het zeggen.”

Wat is jullie advies aan mensen die de strijd aanbinden met machtige instanties?
Theresa: “Zoek in ieder geval mensen om je heen die je vertrouwt en die al ervaring hebben met dit soort situaties. Als je het alleen wil doen ga je ten onder, dus dat is heel belangrijk. Vraag altijd stukken op, de Wet Openbaarheid Bestuur is geweldig. En als mensen iets beweren dan moeten ze dat ook kunnen staven met berekeningen. Bij zowel de universiteit als bij de gemeente gebeurde dat niet.”

Is er ook iets positiefs te halen uit de afgelopen zes jaar?
Giny: “Nou ja, dat de sloop niet doorgaat is natuurlijk het mooiste. En de gemeente en de universiteit hadden deze uitkomst niet verwacht. We hebben toch kunnen laten zien dat je niet zomaar over een groep mensen heen kan walsen omdat ze toevallig in sociale woningbouw wonen. Als ze dat associëren met mensen die niet zoveel weten, dan zijn ze daar nu hopelijk wel van teruggekomen. Ik las op de website van de universiteit dat ze bij nieuwe plannen ‘rekening moeten houden met de bewoners.’ Het staat er nu zwart op wit.”

Robbert van Cleef sprak met Giny Schoemaker en Theresa Steeman.

In 2015 laat de Universiteit Leiden de bewoners aan de Doelensteeg weten van plan zijn te zijn een nieuwe ‘Humanities Campus’ te willen bouwen in dit deel van de stad. Het huidige Lipsiusgebouw zou daarbij gesloopt worden, maar ook de 58 sociale huurwoningen van woningbouwvereniging De Sleutels. Voor de bewoners zou vervangende woonruimte gezocht worden. Maar de bewoners komen in opstand tegen de plannen: ze willen niet weg uit hun prima woningen in het centrum van de stad. De gemeente Leiden dreigt op een gegeven moment zelfs met onteigening van de woningen. Met steun van woningcorporatie De Sleutels wordt sloop uiteindelijk voorkomen. In september 2021 kondigt de Universiteit Leiden aan de plannen voor het gebied te wijzigen. Daarmee is de sloop van de baan. 

Nieuws Humanities Campus