Deel dit bericht!  

GewoonWonen voor vier jongeren in Leiden

Niks ‘gewoon wonen’. In de loop van 2020 moet het project aan de Middelstegracht uit de steigers zijn en een feit zijn: vier appartementen voor jongeren met een progressieve spierziekte, die hen afhankelijk maakt van 24-uurs zorg op maximaal drie minuten afstand. Jonge mensen die echter wel degelijk ‘gewoon willen wonen’, op zichzelf en zo zelfstandig als mogelijk. Dat kan dus niet. De ‘oplossingen’ die er nu zijn, zijn vaak grootschalig (en buiten de stad), leggen (leef)regels op die niet passen bij jonge zelfstandige mensen, of bieden onvoldoende hulp. Stichting GewoonWonen gaat het juist daarom ánders doen.

Initiatiefrijk
Het (jongeren)hospice Xenia is zo’n plek waar we te snel overheen kijken, terwijl het nationaal toonaangevend en prijswinnend is. In 2016 wonnen zij twéé prestigieuze prijzen: de Hedy d’Anconaprijs voor excellente zorgarchitectuur, en de Gouden Piramide voor inspirerend opdrachtgeverschap. De jury van die laatste prijs schrijft dan onder andere “Inmiddels is de stichting Xenia bezig met plannen om een klein aantal nieuwe woningen te bouwen bij de entree van het binnenplein, om relatief zelfstandige huisvesting te creëren voor jongeren die de zorgvoorzieningen van Xenia in de directe nabijheid nodig hebben”. Daarmee zou Leiden overigens ook weer een (modern en publiek toegankelijk) hofje rijker zijn.

Trend
Dat idee is stichting GewoonWonen geworden. Woningbouwvereniging Ons Doel zag het maatschappelijk belang direct en stapte daarom, ook financieel, in. Ons Doel wordt als eigenaar van het pand ‘de huisbaas’ en gaat de bouw begeleiden, maar GewoonWonen neemt de woningtoewijzing voor haar rekening en zal fondsen moeten verwerven om speciale voorzieningen als (plafond)liften uit te bekostigen. Het initiatief sluit aan bij de huidige trend om meer en meer te gaan denken in termen van kleinschaligheid en betrokkenheid bij de stad, zoals het Stimuleringsfonds voorstaat en de gemeente Leiden ‘beleidt’.

Zelfstandigheid
Britt Abrahams is al elf jaar bezig ‘op zichzelf’ te gaan wonen. Nu, op haar 29ste, woont ze nog steeds bij haar ouders, die ook de zorg verlenen. Maar ze wil en kan zelfstandig wonen “zélf bepalen wat ik doe. Zélf zorg inhuren”. Maar dat lukt zonder GewoonWonen niet. “Bij Fokuswoningen moet je hún zorg afnemen. En ik woog net teveel, terwijl ik ook niet in een tillift kan. Dus een ARBO-probleem. Bij grootschalige instellingen kom je ergens in de bossen terecht, ver weg van vrienden en familie”. De toegenomen medische kennis en de vooruitgesprongen technologie verlengt ook voor deze groep de levensverwachting, en dus komt meer dan vroeger de wens om zelfstandig te leven op.

Samenwerking
Het zijn die ervaringen die Xenia-directeur Jacqueline Bouts twee jaar geleden ertoe brachten samen met Xenia-gast Martijn van Rees na te gaan denken over een oplossing. Op 8 juni 2018 was die oplossing zover gevorderd dat alle betrokken partijen elkaar in levende lijve ontmoetten: van woningbouwvereniging en gemeente tot ouders, en kandidaat-huurders, en architecten Maarten Plomp, Ed Bijman en Elmar Koers. Saillant is dat Bijman als gevolg van een opgelopen dwarslaesie ook ‘ervaringsdeskundig’ is op het gebied van rolstoeltoegankelijkheid.

Perspectief
Vier appartementen, is dat niet een druppel op een gloeiende plaat? Abrahams en Bouts durven de voorspelling niet aan, maar “er zijn inmiddels zeven inschrijvingen voor de vier appartementen (die overigens volgens het wie-het-eerst-komt,-eerst-maalt-principe worden toegewezen, JvdS). Deze groep is niet goed in beeld. En of ze de stap durven maken??”. Wat, cru genoeg, wél vaststaat, is dat de huurders allemaal een wisselvallige levensverwachting hebben. Waar een gemiddelde Leidse woningzoekende misschien lang moet wachten maar wel wéét dat er iets zal komen, is dat perspectief er voor deze groep pas een klein béétje als de appartementen van GewoonWonen realiteit zijn. Tot dat moment is het praktisch onmogelijk relatief zelfstandig te wonen.