Oegstgeest op zoek naar jeugdzorg-variant met beheersbare kosten

Sinds het moment dat de Jeugdzorg in 2015 een lokale verantwoordelijkheid werd, hebben gemeentes in Nederland er een lastig takenpakket bijgekregen. Met ook nog eens flinke kostenoverschrijdingen om in de eigen begroting op te lossen. De gemeente Oegstgeest (die in 2017 1 miljoen euro moest bijleggen voor de jeugdzorg) gaat nu onderzoeken waar die kostenoverschrijding vandaan komt en hoe meer preventie bijvoorbeeld voor een lager prijskaartje kan gaan zorgen.

Jaarlijks ontvangt één op de acht kinderen in Oegstgeest een bepaalde vorm van zorg. Dat is iets hoger dan het landelijk gemiddelde (één op negen). Door een gebrek aan inzicht in de verleende zorg, kan de gemeente alleen niet zeggen waar die hogere zorgbehoefte in Oegstgeest vandaan komt. Daarom gaat ze onderzoeken welke zorg en door wie wordt gevraagd. Daarmee hoopt de gemeente inzicht te krijgen in het verschil tussen de verschillende wijken van het dorp, maar ook in de rol van andere factoren als pesten, gezinssituaties en verslavingen.

Wethouder Jan Nieuwenhuis in gesprek met IJsbrand Terpstra

Met de uitkomsten van het onderzoek hoopt wethouder Jan Nieuwenhuis (Zorg) beter te kunnen gaan sturen in de kosten van de jeugdzorg. “Op sommige punten zou het kunnen dat er te weinig zorg wordt verleend, en op andere punten juist teveel. Zo kunnen we leren waar ons geld aan uitgegeven wordt en waar we dat zouden kunnen veranderen.” Nieuwenhuis ziet daarbij vooral veel mogelijkheden voor extra vroegsignalering en preventie. “Het kan goed zijn dat je bij voorkeur eerder zorg gaat verlenen en dat de zorg dan goedkoper wordt.”

‘Lastige financiële puzzel’
Investeren in preventieve maatregelen in de jeugdzorg levert (tijdelijk) overigens juist extra hoge zorgkosten op. “Dan heb je de lopende kosten – die nog niet zijn verlaagd door de extra maatregelen -, maar ben je wel alvast extra aan het investeren.” Volgens Nieuwenhuis levert dat de komende periode een ‘extra lastige financiële puzzel’ op, maar gaat dat op termijn geen extra geld kosten. “Ik hoop dat er een evenwicht ontstaat tussen punten waar extra geld naartoe moet gaan en punten waar nu teveel zorg verlenen.”

Veel ruimte om zelf in de zorg te sturen heeft Oegstgeest overigens niet. Daarbij is zij vooral afhankelijk van grotere samenwerkingen. “Als Oegstgeest zijn we een kleine speler, we moeten het altijd hebben van een goede samenwerking.” Tot nu toe was dat in Holland-Rijnlandverband (550.000 inwoners), maar voor de komende jaren wordt er vooral gekeken naar een samenwerking in de kleinere Leidse regio (200.000 inwoners). “Er ligt een nadrukkelijke wens om gerichter en effectiever samen te werken met de jeugdhulpaanbieders”, schreef het college onlangs aan de gemeenteraad. “In de huidige regionale samenwerking lukt het sturen, inkopen en samenwerken onvoldoende.”

Koersdocument
Alle gemeentes in de Leidse regio moeten de Jeugdzorg in 2020 opnieuw gaan aanbesteden. Om die reden is er een zogenaamd koersdocument (PDF) gemaakt, waarin twee mogelijkheden van zorginkoop naast elkaar worden gezet. De keuze zal gaan tussen één zorgaanbieder die de jeugdzorg helemaal voor de regiogemeenten gaat regelen of een variant met meerdere aanbieders waarin de gemeenten zelf meer aan de knoppen zitten. Progressief Oegstgeest pleit voor regionaal overleg over dit document. “Een overleg met de woordvoerders in de regio ligt zeer voor de hand”, aldus PrO-raadslid Ria Pasterkamp.

Vanavond wordt de gekozen richting in de Leiderdorpse gemeenteraad al onderschreven, aanstaande donderdag gebeurt dat in Oegstgeest. Ondanks wat koudwatervrees -‘gooien we de grote regionale inkoop nu niet zomaar weg?’ – en verschillende vragen – ‘is deze regionale samenwerking eigenlijk niet gewoon noodgedwongen?’ -, is het koersdocument in Oegstgeest een unaniem hamerstuk. “Dan weet de regio meteen hoe we hierin staan”, zei D66-fractievoorzitter Elfred Bus daarover.

Maatschappij Oegstgeest Politiek jeugdhulp