Kamer hekelt academische ziekenhuizen in discussie kinderhartchirurgie: 'Ongelofelijk!'

De Tweede Kamer hekelt de opstelling van de academische ziekenhuizen in Nederland in de concentratiediscussie van de kinderhartchirurgie. Wieke Paulusma van D66 deed het in bedekte termen: “Ik vind het ongemakkelijk.” Haar CDA-collega Joba van den Berg was stelliger: “Ze vechten elkaar het kot uit, ongelofelijk!” De Kamercommissie VWS sprak gisteren over het omstreden plan om de kinderhartchirurgie te concentreren in twee ziekenhuizen: Utrecht en Rotterdam.

De discussie speelt al zo’n jaar of dertig, maar toen minister Hugo de Jonge in december de knoop doorhakte en de twee ziekenhuizen aanwees, buitelden de academische ziekenhuizen over elkaar heen. Vooral LUMC in Leiden en UMCG in Groningen waren boos. Leiden, omdat zij behandelingen doen die nergens ander gebeuren en alle internationale erkenningen hebben. Groningen, omdat patiënten uit Groningen ver moeten reizen als het centrum daar geen operaties meer mag uitvoeren. Maandagochtend zaten alle betrokkenen aan tafel bij de vaste Kamercommissie van VWS.

“Ik vind dit een bijzonder pijnlijke bijeenkomst”, noteert mediapartner Omroep West de woorden van Corine Ellemeet van GroenLinks. Pijnlijk omdat het proces niet goed is gelopen, en ook heel pijnlijk omdat het ‘de onderlinge verhoudingen tussen u op scherp zet’, zegt ze. Bijval is er van andere Kamerleden. Wieke Paulusma vindt het ‘heel ongemakkelijk’, zeker ook omdat in heel Nederland ouders met kinderen die zorg nodig ‘ongemakkelijk al weken naar het nieuws zitten te kijken.’ De onduidelijkheid over de toekomst van de zorg geeft onrust.

‘Pak door’
Joost Riphagen van Stichting Hartekind hield de kamer een vrij schrikbarend beeld voor. “Wij horen verhalen van ouders dat hun kind omwille van ‘de aantallen’ bij een bepaald centrum wordt gehouden, terwijl het voor de zorg wellicht beter af zou zijn bij een ander centrum.” Hij zegt dat de samenwerking tussen de verschillende UMC’s veel beter kan. “En”, ging hij verder: “Ik vind het huidige moddergooien een nieuw dieptepunt. Want op het moment dat één ziekenhuis zegt dat zij de beste is, zegt het eigenlijk tegen driekwart van de kinderen in Nederland dat zij in een minderwaardig ziekenhuis geholpen worden. En daar moet verandering in komen.”

Riphagen roept de kamer op om ‘door te pakken’. En die noodkreet zoals hij zelf noemt, krijgt steun van andere patiëntenorganisaties. Bijvoorbeeld van de Hartstichting. Directeur Hans Snijder van de Hartstichting zegt dat onmin tussen ziekenhuizen inmiddels zover gaat dat er artsen zijn die niet meer willen meewerken aan onderzoek dat is gefinancierd door de Hartstichting. “En er zijn jonge artsen die niet meer kunnen beschikken over data van onderzoeken die zijn gefinancierd door de Hartstichting.” Nicky Pouw-Verweij van Ja21 was zo verbijsterd dat ze dit nogmaals wilde horen.

Impactanalyse gestart
Minister Ernst Kuipers wilde de discussie eigenlijk komende donderdag beslechten in een Kamerdebat, maar dat gaat niet door omdat de procedure die zijn voorganger Hugo de Jonge heeft gevolgd niet goed is. Vrijdag kondigde Kuipers aan dat er een impactanalyse gemaakt moet worden door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Marian Kaljouw gaf maandag aan dat deze inmiddels is gestart. Maar ze hekelt ook de verdeeldheid onder de ziekenhuizen. “In plaats van een gezamenlijk debat in het belang van het kind, nemen professionals en bestuurders elkaar de maat. Ik wijs dit af.”

Het gevraagde onderzoek van de NZa moet voor de zomer klaar zijn. Dan is duidelijk wat de gevolgen zijn van een concentratie van de kinderhartchirurgie. Kaljouw had nog wel een waarschuwing voor de kamer, want nu kijkt haar organisatie enkel naar de concentratie van de kinderhartchirurgie, maar er komen nog veel meer van dit ‘concentratiedossiers’ aan. De uitkomst van een onderzoek daarnaar geeft een heel ander beeld, dan alleen een onderzoek naar de kinderhartchirurgie, maar voor zo’n groot onderzoek is de NZa niet gevraagd.

Masterplan concentratie
Kaljouw raakt daar wel aan discussie die al langer speelt, en waar eigenlijk iedereen in ziekenhuisland voor pleit: kijk naar het totaalplaatje. Ja, er moet geconcentreerd worden om de beste zorg te leveren, maar kijk naar alle disciplines waar dit speelt. Kindercardioloog Nico Blom van het LUMC pleitte voor het opstellen van een Masterplan Kindergeneeskunde.

De kamer maakt zich overigens wel zorgen over al deze discussies, want de Kamerleden zijn zich kapot geschrokken van de emoties en de reacties bij de discussie die nu speelt. Donderdag debatteert de kamer met minister Kuipers over het plan van de kinderhartchirurgie.

Economie Leiden Maatschappij Sluiting kinderhartchirurgie LUMC