Garantie voor bewoners Doelencomplex: geen twee keer verhuizen

Gisteravond sprak de Leidse raadscommissie Stedelijke Ontwikkeling over het stedenbouwkundig plan en het beeldkwaliteitsplan voor de transformatie van het Witte Singel Doelencomplex (WSD) naar een Humanities Campus voor de faculteit Geesteswetenschappen van de Universiteit Leiden. Althans, zo stond het geagendeerd. In praktijk ging het vrijwel uitsluitend over de bewoners van de 58 te slopen woningen op het terrein. Die moeten wijken voor de nieuwbouw van een groot onderwijsgebouw en er is nog veel onduidelijk over de plek waar ze terecht zullen komen.

Chris de Waard sprak na de bespreking van de plannen voor de binnenstadscampus op het WSD-terrein achtereenvolgens met vastgoeddirecteur Michel Leenders van de Universiteit Leiden, met voorzitter Giny Schoemaker van de bewonerscommissie Doelencomplex en met verantwoordelijk wethouder Paul Dirkse.

Alternatieve locaties
De ruim negentig bewoners van de te slopen huizen en appartementen in het Doelencomplex hebben een aantal alternatieve locaties aangeboden gekregen. De Plexus-locatie, de nieuwe appartementen naast de Meelfabriek aan de Waardgracht en een te ontwikkelen locatie bij het Energiepark aan de Langegracht voldoen aan de voorwaarden van de raad om een gelijkwaardige woning binnen de singels aan te bieden. Voor de vierde locatie geldt dat niet. Dat is de Paviusstraat tegenover de parkeergarage van het LUMC. De universiteit wil daar woningen bouwen en wethouder Dirkse wil die plek in elk geval ook aan blijven bieden: “Je hebt daar dan wel een huis met een tuin, dus we zien wel of er interesse voor is.”

De Plexus-locatie aan de Kaiserstraat is de favoriete plek voor een flink deel van de bewoners. De Universiteit Leiden heeft die plek beschikbaar voor de herhuisvesting, maar er is daar geen ruimte voor alle bewoners van het doelencomplex. Tien appartementen en zestien grondgebonden woningen kunnen er gerealiseerd worden, maar er is alleen al belangstelling voor dertig appartementen. Dat is volgens wethouder Dirkse niet zo’n probleem, omdat in praktijk niet iedereen naar een van de beschikbare locaties zal verhuizen. “De bewoners krijgen stadsvernieuwingsurgentie en daarmee ook voorrang bij andere plekken in de stad.”

“Maar aan stadsvernieuwingsurgentie hebben we niks,” zegt voorzitter Giny Schoemaker van de bewonersvereniging Doelencomplex: “Het gaat om het woningaanbod in de hele regio en je mag maar twee keer een passende woning weigeren. dus als je twee keer nee zegt tegen een woning in Alphen aan den Rijn dan sta je alsnog met lege handen.”

Niet twee keer verhuizen
Een ander pijnpunt bij de Plexus-locatie en mogelijk ook bij en Langegracht is de planning. De Plexus-locatie komt beschikbaar als het huidige studentencentrum naar het nieuwe campus-terrein verhuist, maar die kan pas worden gebouwd als het Doelencomplex gesloopt is. Tot nu toe was de gedachte dat de bewoners dan dus twee keer zouden moeten verhuizen, maar daar steekt de Leidse gemeenteraad nu definitief een stokje voor. Alle partijen stellen als voorwaarde dat de slechts een keer verhuisd hoeft te worden en wethouder Dirkse heeft gisteren beloofd om het raadsbesluit daarop aan te passen.

Als er al twee keer verhuisd moet worden is het de universiteit zelf die twee keer van plek zal moeten wisselen. Daar is inmiddels ook zicht op. “We onderzoeken twee locaties aar Plexus tijdelijk heen kan. Eind november moet dat duidelijk zijn en hakken we de knoop door,” wist Dirkse te melden.

Oplevering campus duurt nog jaren
Dat de binnenstadscampus er uiteindelijk komt is wel zeker. In de gemeenteraad zijn maar weinig partijen te vinden die er echt tegen zijn. Een ander deel heeft zich erbij neergelegd dat de campus er komt sinds de raad dat besluit al in 2017 nam. De komst van de campus werd bovendien na de verkiezingen van maart 2018 in het coalitieakkoord tussen D66, GroenLinks en de PvdA opgenomen. De is de politieke werkelijkheid. Er is ook nog een juridische kant aan de ontwikkelingen in het Witte Singel-Doelengebied. Bewoners hebben steeds aangekondigd geen mogelijkheid onbenut te zullen laten om te voorkomen dat hun woningen gesloopt worden. Die bezwaarprocedures kunnen een flinke tijd in beslag nemen en daarvan is ook de universiteit zich bewust. In interne memo’s wordt uitgegaan van een afronding van het project in 2029, waar eerder werd uitgegaan van 2026.

Raad tegen onteigening
In de stukken rond de ontwikkeling van het WSD-complex is ook de optie opgenomen om de die in de campusplannen gesloopt moeten worden, te onteigenen. Deze zijn in bezit van De Sleutels en als er uiteindelijk geen overeenstemming komt tussen de universiteit en de corporatie, dan is dat een uiterste mogelijkheid. De raad gaf wethouder Dirkse mee daar niet van te zijn gecharmeerd en verschillende partijen wilden die optie zelfs uit het voorstel schrappen. Dat gebeurt uiteindelijk niet. “Het is nu eenmaal een optie,” hield Dirkse de raadsleden voor. “En ik heb ervoor gekozen daar open over te zijn en het niet te verhullen.’ Ook Dirkse zegt overigens dat onteigening wel het laatste is dat hij wil.

Openbaar park
De campus gaat bestaan uit een aantal gebouwen met in het midden een park aan de Witte Singel. Daar komt ook een extra brug over het water. De PvdA wilde garanties dat het park straks ook echt openbaar toegankelijk is. “En niet zoals bij de Sterrewacht waar het park toch een soort privéterrein is voor de bewoners met een hek dat toch regelmatig op slot blijkt te zijn.” Die openbaarheid kon Dirkse toezeggen. “Dat is juist het hele idee van een campus in de binnenstad. Een mix van de bewoners en de studenten.”

Overlast voor omwonenden van toekomstige campus
Een onderwerp dat tot nu toe onderbelicht is gebleven in de discussie rond de nieuwe Humanities Campus is te verwachten overlast voor omwonenden van het gebied. Niet alleen tijdens de bouw, maar ook na oplevering. Er ontstaat dan een veel groter campusgebied dan op dit moment waar niet alleen veel meer studenten en medewerkers zullen verblijven, maar waar ook de functies worden uitgebreid. De universiteit houdt rekening met grotere studentenstromen (fietsen / parkeerplaatsen), onder meer wegens een te verwachte toestroom van studenten uit Den Haag. Ook komt er meer horeca en zijn de gebouwen straks later open dan nu het geval is. Tenslotte wordt het gebied met de aanleg van een derde brug beter ontsloten. Ook dat brengt risico’s met zich mee.

Leiden Maatschappij Politiek Humanities Campus